ေက်ာင္းသားသူပုန္တုိ႔ရဲ့ ခရီးရွည္အမွတ္တရ - အပိုင္း (၄)

၈၈၈၈ အေရးေတာ္ပုံ

“ေဟ့ေကာင္။ ကုိကုိ ထေတာ့ေလ။ ရန္ကုန္မွာ ပစ္ကုန္ၿပီတဲ့။ ေက်ာင္းသားေတြေသတယ္ၾကားတယ္။ ဒီေကာင္ေတြကြာ။ မုိက္ရုိင္းလုိက္တာ…” ဆုိတဲ့ က်ေနာ့ညီရဲ့ ေဒါသသံ တုံတုံရီရီၾကားမွာ လန္႔ႏုိးလာ တယ္။ က်ေနာ္လည္း ေဟ.. ဟုတ္လားဆုိၿပီး ကုတင္ေပၚက ခ်က္ခ်င္းထထုိင္လုိက္တယ္။ ဒါက ဒုတိယ ႏွစ္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ က်ေနာ့ကုိ ေယာင္၀ါး၀ါးအနာဂတ္အိပ္မက္ေတြထဲက ရုိးရုိးလႈပ္ႏွိဳးယုံတြင္မဟုတ္ဘူး ဆြဲခါၿပီးေတာ့ကုိႏႈိးပစ္လုိက္တဲ့ ဇတ္လမ္းအစ။ အဲဒါ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္။ တရား မွ်တမႈကုိေတာင္းဆုိေနၾကတဲ့ေက်ာင္းသားေတြကုိ က်ေနာ္မမွီခဲ့တဲ့ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္း အာဏာသိမ္းၿပီး ေနာက္ပုိင္း ႏွစ္ေတြအေတာ္ျခားသြားၿပီျဖစ္တဲ့ အၿဖိဳခြဲခံခဲ့ရတဲ့ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈသမုိင္းဆုိးေတြ အၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ေခတ္မွာတစ္ေက်ာ့ျပန္လာတဲ့ ပထမဆုံးေက်ာင္းသားေသြးေျမက်မႈ။ ရန္ကုန္နဲ႔ေ၀းတဲ့ နယ္ၿမိဳ႔ေလးက ေက်ာင္းသားေလးက်ေနာ္ ေတာက္ေလွ်ာက္ပါသြားေတာ့တယ္။

ရန္ကုန္ေက်ာင္းေတာ္သားေတြရဲ့တုိက္ပြဲေခၚသံကုိ ႏုိင္ငံတကာေရဒီယုိသတင္းေတြက ၾကားရတယ္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံး ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီအစုိးရ (မဆလ) ကုိ ဆႏၵျပၾကပါတဲ့။ သေဘာတူတယ္။ တစ္ပါတီအစုိးရေခါင္းေဆာင္က အေရွ႔ေတာင္အာရွမွာ အခ်မ္းသာဆုံးစာရင္းထဲ၀င္ေနတဲ့အခ်ိန္ တုိင္းျပည္က ကမၻာ့အဆင္းရဲဆုံးႏုိင္ငံျဖစ္လာတယ္။ တစ္ႏုိင္ငံလုံး အထက္ေအာက္ခ်စားမႈေတြကုိ ေတြ႔ ေနရတယ္။ မရွိဆင္းရဲသားေတြ ငတ္ၿပီးစားစရာမရွိေအာင္ျဖစ္လာတယ္။ ေငြစကၠဴေတြကုိလည္း ထုတ္ ခ်င္သလုိထုတ္၊ ဖ်က္ခ်င္သလုိဖ်က္။ အေလ်ာ္ျပန္ေပးတာမ်ဳိးလည္းမရွိဘူး။ ထန္းလ်က္ကုိ မ်ဳိးခ်န္ၿပီး၊ က်န္တာအကုန္စုိက္ခုိင္းတဲ့ စုိက္ပ်ဳိးေရး၀န္ႀကီးလုိမ်ဳိးနဲ႔ စခန္းသြားေနၾကရတဲ့ဒီလူထုလည္း မြဲျပာက်ရုံ က လြဲၿပီး ဘာမွျဖစ္လာစရာမရွိေတာ့ဘူး။ ဒီစံနစ္က အတုအေယာင္စံနစ္ျဖစ္ေနၿပီ။

ရွစ္ရက္၊ ရွစ္လ၊ ရွစ္ဆယ့္ရွစ္ေန႔မွာ ကုိယ့္ၿမိဳ႔နယ္နဲ႔ကုိယ္ လူထုဆႏၵျပပြဲ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ၾကရတယ္။ ေနာက္တစ္ရက္မွာ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ မန္းဘခုိင္ရဲ့တူ၊ အရင္ ဖဆပလေခတ္၀န္ႀကီး မန္းဘဆုိင္ရဲ့သား ေဒါက္တာျမင့္ဆုိင္ဦးေဆာင္တဲ့ ၿမိဳ႔နယ္သပိတ္ေကာ္မတီေပၚလာတယ္။ ေနာက္ပုိင္း ေက်ာင္းသားသမဂၢေတြျပန္ဖြဲ႔ၿပီး ေက်ာင္းေတြမွာသပိတ္စခန္းဖြဲ႔ၾကတယ္။ က်ေနာ္လည္း ေက်ာင္းသား တစ္ေယာက္ျဖစ္တာမုိ႔ ေက်ာင္းသားသမဂၢမွာပါတယ္။ မတရားမႈေတြကုိ မႀကိဳက္ၾကတာျခင္းတူလုိ႔ စု စည္းၿပီးတုိက္ၾကတာ။

သပိတ္ကာလအတြင္းမွာ က်ေနာ္က သပိတ္စခန္းမွာညအိပ္ညေနေနတာမ်ားတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္က ေက်ာင္းသူေတြေတာင္ ညအိပ္ေနၿပီး တုိင္းက်ဳိးျပည္က်ဳိးကုိ ထမင္းေမ့ဟင္းေမ့လုပ္ၾကတယ္။ တစ္ခါ တစ္ေလ ညဘက္အခန္းက်ယ္ႀကီးေတြထဲမွာစုၿပီးအိပ္ၾကရတယ္။ ေဖာက္ျပန္ဖုိ႔… စဥ္းေတာင္ မစဥ္းစား ဘူး။ အဲဒီလုိျပႆနာလည္း လုံး၀မရွိခဲ့ဘူး။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက သူ႔ပါတီအထက္ပုိင္းကလူေတြပါဆြဲေခၚ တုိင္းျပည္ကုိ “ေသနတ္ဆုိတာ မုိးေပၚ ေထာင္မပစ္ဘူး။ ပစ္ရင္တည့္တည့္ပစ္တယ္။ ေနာက္ေနာင္ဆူဆူပူပူလုပ္မယ္ဆုိရင္ သတိထားၾက ေပေတာ့” လုိ႔ ႀကိမ္းေမာင္းစိန္ေခၚရင္း ဆင္းသြားတယ္။ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ သမၼတျဖစ္လာတယ္။ ၿဗံဳး ကနဲခ်က္ခ်င္း ေလေျပာ့ေလးနဲ႔ အသံေျပာင္းသြားေတာ့ ႏုိင္ငံအႏွံ႔ လမ္းေပၚကဆႏၵျပလူထုက မယုံေတာ့ဘူး။ ဘာတဲ့ “ျပည္သူလူထုႀကီးက စိတ္မရွည္ႏႈိင္ၾကေတာ့ဘူးလား…။ ဆႏၵေတြလည္း မေစာၾကပါနဲ႔။ အိမ္ထဲမွာ က်န္ခဲ့ၾကတဲ့ အိမ္ေထာင္ရွင္မေတြရဲ့ ဆႏၵေတြကုိလည္း သိပရေစဦး..” ဘာညာနဲ႔ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္က မိန္႔ခြန္းေခၽြေတာ့ အိမ္ေထာင္ရွင္မသမဂၢတြင္မက အလွဖန္တီးရွင္မ်ားသမဂၢေတြအထိ လမ္းေပၚထြက္ဆႏၵျပ လုိက္ၾကတာ ပြဲစည္သြားေတာ့တယ္။ လူေတြအားလုံးက ၂၇ ႏွစ္ေလာက္ ဒုကၡေပးလာခဲ့တဲ့ မဆလတစ္ပါတီ စနစ္ ေတာ္ပါေတာ့လုိ႔ေျပာေနတာမဟုတ္လား။ ဒီမုိကေရစီေပးပါေတာ့လုိ႔လည္း ေတာင္းဆုိေနၾကၿပီေလ။ 

တစ္ရက္ သပိတ္အဖြဲ႔ထဲက လမ္းမွာသပိတ္ေမွာက္ဆႏၵျပတဲ့လူေတြကုိ အဆိပ္ခတ္ဖုိ႔လုပ္ေနတယ္ဆုိၿပီး အသက္ ၃၀ ေက်ာ္ အမ်ဳိးသမီးႏွစ္ေယာက္ကုိ ေက်ာင္းသားသမဂၢကုိ လာအပ္သြားတယ္။ အဲဒီအမ်ဳိးသမီး ေတြကုိ စစ္ေဆးဖုိ႔အဓိက တာ၀န္ယူရတာက ကုိသန္းႏုိင္တုိ႔ လုံၿခံဳေရးဌာနက။ သူတုိ႔ကုိ စစ္ေဆးေနေတာ့ အနားမွာ သြားနားေထာင္ၾကည့္တယ္။ သူတုိ႔ ဘ၀အေၾကာင္းေတြကုိ ေလွ်ာက္ေျပာေနၿပီး တစ္ေယာက္က ေတာ့ မဆလလူႀကီးတစ္ေယာက္က သူ႔ကုိေငြေပးၿပီးခုိင္းခဲ့တယ္လုိ႔ေျပာတယ္။ ေနာက္တစ္ခါေျပာေတာ့ ေနာက္တစ္မ်ဳိးျဖစ္ျပန္ေရာ။ က်ေနာ္တုိ႔လည္းမ်က္ေစ့ေတြလည္ကုန္တယ္။ အမွန္တုိင္းေျပာရရင္ သူတုိ႔ကုိ ၾကည့္ရတာ ပုံမွန္မဟုတ္ဖူး။ စိတ္မမွန္သလုိ ေယာက္ယက္ခတ္ၿပီး ေျပာေနတာမ်ဳိးေတြ။ ေနာက္ဆုံးက်ေနာ္ က လုံၿခံဳေရးက သူငယ္ခ်င္းေတြကုိ တုိ႔ေတြဘာဆက္လုပ္မွာလဲ။ သူတုိ႔ကုိ ျပန္လႊတ္ေပးရင္ေပး ဒါမွမဟုတ္ သူတုိ႔လုံၿခံဳေရးအတြက္ စိတ္ခ်ရမယ့္ အဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုခုကုိ အပ္ေပးရင္ေကာင္းမယ္လုိ႔ အႀကံေပးခဲ့တယ္။ ဒီၾကားထဲ ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးက ဓားကုိင္ထားတဲ့သပိတ္အဖြဲ႔၀င္ႏွစ္ေယာက္သုံးေယာက္နဲ႔ ဘယ္မလဲ အဲဒီ ေကာင္မေတြ ငါတုိ႔သပိတ္အဖြဲ႔ကုိအပ္ဆုိၿပီး လာေတာင္းေနလုိ႔ ၾကည့္လုိက္ေတာ့ သူတုိ႔က စစ္ေဆးမယ္ဆုိ ရင္ ခုနအမ်ဳိးသမီးေတြ အသက္အႏၱရာယ္ကုိျမင္ၿပီး မေပးႏႈိင္ဘူးလုိ႔ ေခါင္းမာမာနဲ႔ ၀ုိင္းျငင္းၾကရေသးတယ္။ သူတုိ႔မေၾကမနပ္နဲ႔ ျပန္သြားၾကတယ္။ ေနာက္ပုိင္း အဲဒီအမ်ဳိးသမီးႏွစ္ေယာက္စလုံးကုိ ၿမိဳ႔နယ္ေက်ာင္းသား သမဂၢက ရဲဌာနကုိပဲ အပ္ေပးၿပီး အေျခအေနေမးၿပီး ျပန္လႊတ္သင့္ရင္ ျပန္လႊတ္ေပးလုိက္ဖုိ႔ လႊဲလုိက္တယ္။ ဟုတ္တယ္ေလ ကုိယ္မွနားမလည္ပဲ။ ေသလည္း မေသျခာဘူး။

အဲဒီလုံၿခံဳေရးဌာနက ကုိသန္းႏုိင္တစ္ေယာက္ အႏိၵယနယ္စပ္ဖက္က ABSDF အေနာက္ပုိင္းကုိ ေတာခုိသြား ၿပီး က်န္းမာေရးေၾကာင့္ စခန္းမွာ က်ဆုံးခဲ့တယ္လုိ႔ သိရတယ္။ သူနဲ႔အတူပါသြားတဲ့ အမ္းကူလည္း နယ္စပ္ မွာ အဖြဲ႔တစ္ဖြဲ႔က လူမွားၿပီးပစ္တဲ့အတြက္ ကုိသန္းႏုိင္မတုိင္ခင္ အေစာႀကီးက်ဆုံးခဲ့ရတယ္။

၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္ေန႔ညမွာ စစ္သားေတြက လမ္းမေတြမွာစစ္မ်က္ႏွာဖြင့္ၿပီး သူတုိ႔အထက္ အရာရွိေတြၫႊန္ၾကားထားတဲ့အတုိင္း လမ္းေပၚကအစုိးရဆန္႔က်င္ဆႏၵျပေနတဲ့လူအားလုံး ကြန္ျမဴနစ္ေတြ လုိ႔တံဆိပ္တပ္ၿပီး ရက္ရက္စက္စက္ပစ္ခတ္ႏွိမ္နင္းလုိက္တဲ့အထဲမွာ က်ေနာ့လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ ညီအကုိလုိ ျဖစ္ေနၾကတဲ့ သူငယ္ခ်င္းဂြမ္တီနဲ႔ေမာင္ခုိင္၀င္းတုိ႔ ပြဲခ်င္းၿပီးပစ္အသတ္ခံၾကရတယ္။ အဲဒီညက ၿမိဳ႔ပတ္၀န္း က်င္ရြာေတြကရြာသားေတြပါ ၿမိဳ႔လုံၿခံဳေရးကုိ ရရာလက္နက္နဲ႔၀ုိင္းၿပီးယူထားၾကတာဆုိေတာ့ လူ ဘယ္ႏွစ္ ေယာက္ေသတယ္ဆုိတာ အတိအက်မသိရဘူး။ တစ္ခ်ဳိ႔ကလည္း တစ္ရာေက်ာ္ေသတယ္။ တစ္ခ်ဳိ႔က လည္း ေလးဆယ္ေက်ာ္ေသတယ္ စသည္ျဖင့္ေပါ့။

ေနာက္တစ္ေန႔မနက္ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီးဖမ္းထားတဲ့ ဆႏၵျပ သမားေတြကုိ ရဲစခန္းေရွ႔မွာ အေပၚအက်ီၤခၽြတ္၊ ႀကိဳးတုတ္ၿပီး ေနပူလွမ္းထားတယ္လုိ႔ၾကားရတယ္။ က်ေနာ္ကေတာ့ အဲဒီညက ဘုရား၀င္းထဲကေရႊ႔ၿပီး ၿမိဳ႔စြန္ရြာတစ္ခုကုိေနရာေရႊ႔ယူတဲ့ ေက်ာင္းသား သမဂၢအဖြဲ႔၀င္ေတြနဲ႔။ က်ေနာ္တုိ႔ကုိ ရြာသားေတြက ေက်ာင္းသားေတြေပးဆပ္ရတာမ်ားေနၿပီ၊ ဒီတစ္ခါ က်ေနာ္တုိ႔ရြာသားေတြအလွည့္၊ ဒီေကာင္ေတြ လာရင္က်ေနာ္တုိ႔တာ၀န္ထားပါဆုိၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ကုိအတင္းအၾကပ္ တဲေတြထဲမွာတံခါးပိတ္ၿပီးဖြက္ထား ေပးလုိ႔ ပစ္ခတ္ေနတဲ့ ေသနတ္သံ၊ လက္နက္ႀကီးသံေတြကုိ စိတ္လႈပ္ရွားမႈနဲ႔နားေထာင္ရုံေနၾကရေတာ့ တယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္က က်ေနာ့လက္ထဲမွာ ဓားေျမွာင္တုိတစ္ေခ်ာင္းနဲ႔၊ ထုတ္ထားတဲ့မီးစာ ကုိ မီးရႈိ႔ပစ္ရတဲ့ လက္ျဖစ္မက္သေနာဗုံးႏွစ္လုံးသာရွိတယ္။ မီးခ်စ္လည္းမရွိေတာ့ စစ္သားေတြတက္ လာရင္လွမ္းပစ္ဖုိ႔ ဘယ္မွာလုိက္ၿပီးမီးညွိရမယ္ဆုိတာေတာင္ သိတာမဟုတ္ဘူး။

ေနာက္တစ္ေန႔ စက္တင္ဘာ ၁၉ ရက္ေန႔မွာ ေအးေအးေဆးေဆးသမား ကုိေက်ာ္ႀကီးဆုိတဲ့ အကုိႀကီး က ေမာင္ခုိင္၀င္းအသုဘလုိက္ပုိ႔ရင္း လမ္းက အထက (၁) ေက်ာင္းေရွ႔ကုိအေရာက္ လမ္းကလူ တစ္ေယာက္က ဒီကေလးငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္နဲ႔ဘာျဖစ္လုိ႔ေသသြားတာလဲဆုိတဲ့အေမးကုိ ညကေခြး ကုိက္လုိ႔လုိ႔ေျဖေတာ့ ေက်ာင္းသပိတ္စခန္းကုိသိမ္းထားၿပီးေစာင့္ေနတဲ့ စစ္သားတစ္ေယာက္ကၾကားလုိ႔ မွတ္ထားၿပီး ကုိေက်ာ္ႀကီးအသုဘကအျပန္ ေက်ာင္းေရွ႔ေရာက္ေရာက္ခ်င္း အဲဒီစစ္သားက ေသနတ္နဲ႔ ထြက္ၿပီးပစ္ထဲ့လုိက္တာ ကုိေက်ာ္ႀကီးဗုိက္ပြင့္ၿပီး ေဆးရုံေရာက္ပါေလေရာ။ က်ေနာ္ေဆးရုံကုိ သြား ၾကည့္ေတာ့ သူမေသဘူး။ က်ေနာ္က ကုိေက်ာ္ႀကီး… ခင္ဗ်ားေတာ့သူရဲေကာင္းျဖစ္ၿပီဆုိေတာ့ တစ္ကုိယ္လုံး ေဖာေယာင္ေနတဲ့ သူကႀကိဳးစားအားတင္းၿပီးၿပံဳးတယ္။ က်ေနာ္နဲ႔က်ေနာ့ညီေလးလည္း ေနာက္ပုိင္း သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ အမ်ဳိးေတြရွိတဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ၿမိဳ႔နဲ႔နီးတဲ့ အဂၤပူဖက္ကရြာေတြမွာ ဟုိရြာဒီရြာေရႊ႔ ၿပီး ပုန္းေနခဲ့ၾကရတယ္။ ေနာက္ပုိင္း သြားေလသူအာဏာသိမ္းစစ္ေကာင္စီေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေစာေမာင္ရဲ့ ပါတီစုံစနစ္နဲ႔ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေပးၿပီး လူထုဆႏၵနဲ႔အညီေရြးေကာက္ပြဲႏုိင္တဲ့ပါတီကုိ အာဏာလႊဲေပးၿပီး စစ္တပ္ကစစ္ဘားတုိက္ေတြကုိျပန္မယ္ဆုိတဲ့ကတိကုိ ေရဒီယုိကအထပ္ထပ္ၾကားရ တယ္။ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံမွာ ျပစ္မႈေတြက်ဴးလြန္ထားတာမရွိတဲ့သူေတြကုိ အေရးယူမွာမဟုတ္ ဘူးလုိ႔ ေၾကျငာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ညီအစ္ကုိ ၿမိဳ႔ကုိျပန္ခဲ့ၾကတယ္။

ေဒါက္တာျမင့္ဆုိင္နဲ႔ သူငယ္ခ်င္းရဲေဘာ္တစ္ခ်ဳိ႔ေတာခုိသြားၾကတယ္။ တစ္ျခားသပိတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ လည္း ပါသြားၾကတယ္တဲ့။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ဘယ္ဖက္ကုိေတာခုိၾကတယ္ဆုိတာ မသိဘူး။ တစ္ခ်ဳိ႔လည္း ထုိင္းနယ္စပ္ဖက္ကုိ ေတာခုိၾကတယ္တဲ့။

ေနာက္ပုိင္း နယ္စပ္ကုိေရာက္သြားတဲ့ေက်ာင္းသားေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆုိင္ရာေက်ာင္းသာမ်ားဒီမုိကရက္ တစ္တပ္ဦး ABSDF ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ ေထာင္ၾကတယ္တဲ့။ သူတုိ႔အေၾကာင္းကုိ BBC VOA လုိ အေနာက္ႏုိင္ငံက ေရဒီယုိေတြနားေထာင္ရင္း နားစြင့္ရတယ္။ အဲ ေနာက္ပုိင္း န၀တေခတ္မွာ ျမက္ခင္းသစ္ ဆုိတဲ့ စာေစာင္တစ္ခုထြက္လာေတာ့ ဓာတ္ပုံေတြတစ္ခ်ဳိ႔ကုိပါ ေတြ႔ရတယ္။ မဂၢဇင္းက ေတာခုိေက်ာင္းသား ေတြနဲ႔ အရင္ရွိေနႏွင့္ၿပီးသား ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိ တုိက္ခုိက္ေရးထားတာဆုိေပ မယ့္ က်ေနာ္တုိ႔အားလုံး သူတုိ႔ကုိ အားရတယ္။ ပုံေလးေတြကုိၾကည့္ၿပီး သူတုိ႔ကုိလည္း ေမွ်ာ္လင့္ၾကတယ္။   

ရဲေဘာ္ျမတ္