ကပ္ေဘးသင့္ ဒုကၡသည္မ်ား စိတ္ေဝဒနာ အႀကီးအက်ယ္ အခံစားေနၾကရ

ဧရာ၀တီ-ေအးခ်မ္းေျမ့ | ေမ ၁၄၊ ၂၀၀၈

နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ အသက္မေသဘဲ က်န္ရစ္သူမ်ားမွာ စိတ္ေဝဒနာကို ကာလၾကာရွည္ ခံစားရဖြယ္ ရွိၿပီး အထူးသျဖင့္ ၎ဒဏ္ကို ကေလးမ်ား ပိုမိုဆိုးရြားစြာ ခံစားရႏိုင္ေၾကာင္း ကူညီေထာက္ပံ့ေရး ကၽြမ္းက်င္သူတဦးက ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ထိုသို႔ စိတ္ေဝဒနာခံစားရျခင္းမွာ မုန္တိုင္း တိုက္စဥ္က ေတြ႕ရေသာ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ျမင္ကြင္း၊ မ်က္စိ ေရွ႕တြင္ အတံုးအ႐ံုး ေသဆံုးမႈမ်ားႏွင့္ မိသားစုဝင္မ်ား ဆံုး႐ႈံးလိုက္ရျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ေျပာသည္။

“လူေတြကို ၾကည့္ရတာ အရမ္းကို စိတ္ဓာတ္က်ေနၾကတယ္။ ေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြကိုလည္း ဘာဆိုတာ သိပံုမရဘူး။ ကေလးေတြကပိုဆိုးတယ္။ သူတုိ႔ပတ္ဝန္းက်င္က ပစၥည္းေတြနဲ႔ ေရကို အရမ္းေၾကာက္ေနတဲ့ပံုပဲ” ဟု ဘိုကေလးၿမိဳ႕မွ ျပန္လာသည့္ ရန္ကုန္ေန ျပည္သူတဦးက ေျပာသည္။

ဆက္လက္၍ ၎က မုန္တိုင္းဒဏ္ ခံစားေနရသူမ်ား၏ ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ လူေသအေလာင္းမ်ား၊ ေဝဒနာခံစားေနရသူ မ်ားႏွင့္ အပ်က္အစီးမ်ားသာ ျပည့္ႏွက္ေနေသာေၾကာင့္ စိတ္က်န္းမာေရး ခ်ိဳ႕တဲ့ေနၾကပံုရသည္ဟု ဆိုသည္။

ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား ရန္ပံုေငြ (UNICEF) ၏ အဆိုအရ ယခုကဲ့သို႔ ျပင္းထန္ေသာ သဘာဝေဘးဒဏ္ က်ေရာက္ ရာတြင္ ကေလးမ်ားမွာ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ အရဆံုးဟု သိရသည္။ အထူးသျဖင့္ မိဘမ်ား၊ မိသားစုဝင္မ်ား ႐ုတ္တရက္ ေသဆံုး ေပ်ာက္ကြယ္ကုန္ရာ အထီးက်န္ေဝဒနာေၾကာင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္မႈ မ်ားစြာခံစားရသည္ဟု ဆို၏။

တခ်ိဳ႕ေသာ ကယ္ဆယ္ေရး စခန္းမ်ားတြင္ ကေလးမ်ားအတြက္ ပံုမွန္ပတ္ဝန္းက်င္ ရရွိႏိုင္ေသာ စိတ္အေျခအေန ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ေပးႏိုင္မည့္ သီးသန္႔ ေက်ာင္းခန္းမ်ား၊ အဝန္းအဝို္င္းမ်ားကို UNICEF အေနႏွင့္ ဖန္တီးေပးခဲ့ရသည္ဟု ဆိုသည္။

ျမန္မာျပည္၏ UNICEF ကိုယ္စားလွယ္ တဦးျဖစ္သူ ရာမက္ရွ္ ရွရက္သာက “ဘယ္လိုေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကေလးေတြက စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာေကာ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာပါ ထိခိုက္မႈပိုမ်ားႏိုင္တဲ့အတြက္ သူတို႔အတြက္ လံုၿခံဳၿပီး ေထာက္ပံ့မႈေပးႏိုင္တဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္တခု ဖန္တီးေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။

ဆက္လက္၍ ၎က မည္သည့္ကေလးမဆို ဝမ္းနည္းေၾကကြဲမႈ၊ စိတ္မလံုၿခံဳမႈႏွင့္ စိတ္႐ႈပ္ေထြးမႈတို႔ကို ခံႏိုင္ရည္မရွိႏိုင္ဟု ဆိုသည္။

မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည့္ ကြမ္းၿခံကုန္း ၿမိဳ႕နယ္မွ လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ယခုအခါ တာခ်ီလိတ္ရွိေဆြမ်ိဳးမ်ားထံ ေရာက္ရွိေန ၿပီျဖစ္သူ အသက္ ၇၀ အရြယ္ အဘိုးတဦးကလည္း ၎၏အေတြ႕အႀကံဳကို ေျပာျပသည္။

“က်ေနာ္က ကြမ္းၿခံကုန္းမွာ လယ္ေတြယာေတြရွိေတာ့ အဲဒီမွာေနတယ္။ ေျမးတခ်ိဳ႕လည္း က်ေနာ္နဲ႔အတူေနတယ္။ မုန္တိုင္း နဲ႔အတူ က်ေနာ့္ေျမးေလးေတြ ပါသြားတယ္ဗ်ာ။ ကေလးေတြအေမ က်ေနာ့္သမီးကေတာ့ ခုထိ ပံုမွန္ျပန္မျဖစ္ေသးဘူး” ဟု သူကေျပာသည္။

မုန္တိုင္းႏွင့္အတူ ၎၏ေျမး ၇ ေယာက္၊ တူမ ၁ ေယာက္၊ ခယ္မ ၁ ေယာက္ႏွင့္ တျခား ေဆြမ်ိဳးမ်ားစြာ ေပ်ာက္ဆံုး၊ ကြယ္လြန္ ခဲ့ရေၾကာင္း သူကဆက္ေျပာသည္။

“က်ေနာ္ အခု ေကာင္းကင္ကိုၾကည့္ရမွာ ေၾကာက္ေနတယ္။ မိုးေတြမည္းလာၿပီဆိုရင္ ေနာက္တခါ မိုးေတြရြာ မုန္တိုင္းေတြ တိုက္ေတာ့မယ္လို႔ ထင္ေနတယ္။ ျဖစ္ခဲ့တာေတြကို ေတြးမိတိုင္း က်ေနာ္ငိုရတယ္။ ညေတြ ညေတြဆိုရင္ လံုးဝအိပ္မရဘူး” ဟု သူကေျပာျပသည္။

ယခုကဲ့သို႔ေသာ အျဖစ္ဆိုးႀကီးကို သူ႔တသက္တာတြင္ တခါမွ် မႀကံဳခဲ့ဘူးေၾကာင္းႏွင့္ ယခုအခ်ိန္ထိ ယံုၾကည္ရန္ ခက္ခဲေန ေသးေၾကာင္း သူကဆက္ေျပာသည္။

“က်ေနာ့္ရဲ႕ ေျမးေတြနဲ႔ မိသားစုဝင္ေတြကို မကယ္တင္ႏိုင္လိုက္တဲ့အတြက္ အခုထိ နာက်င္ခံစားေနရပါတယ္” ဟု သူက ဆိုသည္။

UNICEF ၏ စာရင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းေၾကာင့္ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ ေက်ာင္းမ်ား ပ်က္စီးခဲ့ရၿပီး ထိုအထဲတြင္ မူလတန္းေက်ာင္း ၃၀၀၀ ေက်ာ္ပါဝင္ကာ ေသဆံုးသူဦးေရမွာ ၅ သိန္းေက်ာ္ေၾကာင္း သိရသည္။
မုန္တိုင္းေနာက္ဆက္တြဲအေနႏွင့္ ကေလးမ်ားမွာ ဝမ္းပ်က္ဝမ္းေလွ်ာေရာဂါ၊ ဝမ္းကိုက္ျခင္း၊ ေသြးလြန္တုပ္ေကြးႏွင့္ ငွက္ဖ်ား ေရာဂါမ်ား ခံစားရရန္ အခြင့္အေရးပိုမ်ားေၾကာင္း ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားမ်ားက ေျပာသည္။ မုန္တိုင္းဒဏ္ မခံစားရမီက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ကေလး ၃ ဦးလ်င္ ၁ ဦးမွာ အဟာရခ်ိဳ႕တဲ့ေရာဂါ ခံစားေနရေၾကာင္း သိရသည္။