ဇြန္လ၊ မိုးစက္မ်ားႏွင့္ သမိုင္း၀င္ အမွတ္တရမွတ္တမ္းမ်ား

ညႊန္းဆက္

ဇြန္လသည္ မိုးစက္ကေလးမ်ားႏွင့္အတူ ဆိုက္ေရာက္လာတတ္သည္။ ဇြန္သည္ မိုးဦး၏ ေရွ႕ေတာ္ေျပး။ ၀ႆႏၱ၏ နိမိတ္ပံု။ တေႏြလံုး ပူေလာင္ကၽြမ္းၿမိဳက္ခဲ့သမွ် ဇြန္လ၏ မိုးစက္ကေလးမ်ား ရင္ခြင္တြင္ ေအးရိပ္ခိုလႈံ …။

မိုးရာသီမို႔ ထက္ရပ္၀န္းက်င္တြင္ မိုးသားတိမ္တိုက္ေတြခ်ည္းသာ မင္းမူေနတတ္ သည္။ အေနာက္ေတာင္ မုတ္သုန္ေလဦးကလည္း ေဒါႏွင့္၊ ေမာႏွင့္ ၀င္လာတတ္ပါသည္။ သူ႔ကို လူတို႔ ေမ့ထားခဲ့သည္ေကာ။ သူက သိမ္ေမြ႕ညင္သာ မလာတတ္ပါ။ တခါတရံ မိုးသက္ ေလျပင္း၊ တခါတခါ ေဒါသမုန္တိုင္း။

ထစ္ခ်ဳန္းလွ်ပ္စစ္ မိုးသက္မုန္တိုင္းတို႔ျဖင့္ ညစဥ္ အေမ့ရင္ခြင္ထဲ ခို၀င္ အိပ္စက္ခဲ့ သည့္ အရြယ္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ က်ေနာ္ ဆယ့္နွစ္ႏွစ္သားအရြယ္။ ေျခာက္တန္း ေက်ာင္းသား ကေလးတေယာက္ ျဖစ္သည္။ မွတ္မိသည္တို႔ ရွိသလို၊ ေမ့ေလ်ာ့သည္က မ်ားပါသည္။


စာေရးဆရာမႀကီး ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလး ေနထိုင္ခဲ့ေသာ သူတို႔ေခတ္က ဒြန္ဆင္ ဘဏ္တိုက္ႀကီး။ သံုးထပ္တိုက္ႀကီး ျဖစ္ပါသည္။ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားျဖစ္ေတာ့ ၿမိဳ႕၏ အ.ထ.က (၂) စာသင္ေက်ာင္း ျဖစ္ေနသည္။ ၿမိဳ႕၏ တစင္းတည္းေသာ ျမစ္ႏွင့္ တေခၚေလာက္သာ ေ၀းသည္။ ဂ်ပန္ေခတ္က ကင္ေပတိုင္႐ံုး ဖြင့္ခဲ့သည္ဟုလည္း သက္ႀကီးမ်ားေျပာသမွ် သိခဲ့ရသည္။ ထိုေက်ာင္းေတာ္ႀကီးတြင္ က်ေနာ္ အထက္တန္း အထိ ပညာသင္ၾကားခဲ့ပါသည္။

ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ မမေလး၏ “သူလိုလူ” ၀တၳဳႀကီးကို ဖတ္ရသည့္အခါ ဆရာမႀကီး ေနခဲ့သည့္ က်ေနာ္၏ ငယ္ဘ၀ စာသင္ေက်ာင္းႀကီးကို ျပန္ေရာက္သြားသည္။ ထီးႀကီးတလက္ကိုေဆာင္းထားၿပီး ခံုဖိနပ္ႀကီးစီးကာ ပင္နီတိုက္ပံုအကၤ်ီႀကီးျဖင့္ ဆရာႀကီး ဦးခ်စ္ေမာင္ကို ျမင္လာသည္။ မတင္လႈိင္ (ေခၚ) သူ႔စာေရးဆရာမ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ မမေလးထံ အလည္လာျခင္း ျဖစ္သည္။

“ မမ အိမ္ေရွ႕မွာ လူတေယာက္ ေရာက္ေနတယ္”

“ဟဲ့ ဘယ္သူလဲ။ အိမ္ထဲ ေခၚလိုက္ေလ”

“ ဘုန္းႀကီးေဆာင္းတဲ့ ထီးလိုမ်ဳိးႀကီးနဲ႔၊ ခံုဖိနပ္ႀကီးစီးလို႔”

သူကား ဂ်ာနယ္ေက်ာ္တိုက္၏ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာျဖစ္သူ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ပင္တည္း။ မမေလး၏ ဖိတ္ေခၚခ်က္အရ အလည္လာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ၏ မိုးစက္မ်ား ေအာက္တြင္ တကိုယ္လံုး ပက္ေရတို႔ျဖင့္ ရႊဲရႊဲစိုလ်က္။ အိမ္ရွင္တို႔ဟု မေခၚ။ ဒီအတိုင္း တံခါးမႀကီးေရွ႕တြင္ မတ္တပ္ရပ္လ်က္ ေနေလသည္။ သူတဖက္သားကို အားနာလိုက္သည္မ်ား မုန္႔ေလေပြကို ညဘက္စားရာတြင္ သူမ်ားေတြ အိပ္ရာႏိုးမည္ စိုး၍ ေရအိမ္ထဲ သြားစားသည္ ဟူသတတ္။

မမေလး ရန္ကုန္ေရာက္ေတာ့ ကိုခ်စ္ေမာင္က လာ ေတြ႕သည္။ စကားေတြလည္း အမ်ားႀကီးေျပာၿပီးၿပီ။ ႏွစ္ဦးသား ေျပာစရာမရွိေတာ့ ကိုခ်စ္ေမာင္က ဒီအတိုင္း ငုတ္တုတ္ႀကီးထိုင္ေနသည္။ ၾကာေတာ့ မမေလးက

“ ဟုိ ကိုခ်စ္ေမာင္ က်မ သြားစရာေလး ရွိေနပါတယ္”

“ဟုတ္ကဲ့ က်ေနာ္လည္း ျပန္မလို႔ ေျပာရမွာ အားနာေနလို႔”

အမေလး ကိုခ်စ္ေမာင္ရယ္ …. မမေလး၏ ရင္ထဲက အၿငီးစကားမ်ား …

“ ကိုခ်စ္ေမာင္ ဘယ္ျပန္မွာလဲ။ က်မက ၿမိဳ႕ထဲသြားမွာ … လမ္းႀကံဳရင္ လိုက္ခဲ့ပါလား”

“ ဟုိ … ဟုိ … လိုက္ေတာ့ လိုက္ခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္နဲ႔ မမေလး ႏွစ္ေယာက္ထဲ သြားရင္ လူေတြက တမ်ဳိး ျမင္ေနမလားလို႔”

ေအာင္မယ္။ သူကမ်ား အကဲပါေနေသးတယ္။ မလိုက္ခ်င္ ေနခဲ့။ မမေလး၏ အသံတိတ္ ရင္တြင္းစကားမ်ား …

“ဟုိေလ … မမေလးရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကုိ ငဲ့လို႔ပါ။ က်ေနာ္ မလိုက္ေတာ့ပါဘူး”

ဦးခ်စ္ေမာင္လို သူလိုလူသည္ မခ်င့္မရဲ ျဖစ္စရာ အလြန္႔ကို ေကာင္းသူ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သူသည္ ဂ်ာနယ္အတြက္၊ တုိင္းျပည္အတြက္ကုိ ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပံုမွာ ကုိဗဟိန္း၊ ကိုေအာင္ဆန္းတို႔ကပင္ အသိအမွတ္ ျပဳၾကရသည္။ သူသည္ က်န္းမာေရးကို ဂ႐ုမစိုက္၊ အအိပ္မမွန္၊ အစားမမွန္ အလုပ္တြင္သာ ဘ၀ကုိ ျမွဳပ္ႏွံထားသူ ျဖစ္သည္။

ဗမာျပည္သည္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ အစိုးရ လက္ေအာက္တြင္ ေရာက္ရွိေနရသည္။ အဂၤလန္က ဗမာျပည္ကုိ ဘုရင္ခံထား အုပ္ခ်ဳပ္ေနသည္။ အဂၤလန္ ထီးနန္းတြင္ ဘုရင္အျဖစ္ နန္းတက္လာသည့္ ဆ႒မေျမာက္ ေဂ်ာ့ခ်္ဘုရင္ အက္ဒြပ္(23 June 1894 – 28 May 1972)သည္ အေမရိကန္သူ တခုလပ္မ တေယာက္ႏွင့္ ခ်စ္ႀကိဳးသြယ္ေနခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အက္ဒြပ္အေနျဖင့္ အေမရိကန္ တခုလပ္မကို ယူမည္ေလာ၊ ထီးနန္းကို စြန္႔မည္ေလာ ဟု နန္းတြင္း ျပႆနာ တက္ေနခဲ့သည္။ အဂၤလန္ျပည့္ရွင္ အက္ဒြပ္ ဘုရင္မင္းႀကီးသည္ ထီးနန္းကိုစြန္႔ကာ တခုလပ္မ( Wallis Simpson)ကို ျမတ္ႏိုးစံုမက္ လက္ထပ္ ေပါင္းသင္းခဲ့ပါသည္။

ထိုသတင္းကို အဂၤလိပ္ ေနမ၀င္ အစိုးရမ်ားက သတင္းအေမွာင္ ခ်ထားခဲ့သည္။ ဦးခ်စ္ေမာင္က သူ၏ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္တြင္ ဘရိတ္ကင္းန္ နယူး အျဖစ္ ေဖၚျပလိုက္သည္။ ဦးခ်စ္ေမာင္ကုိ နယ္ခ်ဲ႕ အစိုးရက ေခၚယူကာ သတင္းမွားကို ထည့္ရပါမည္ေလာဟု ႀကိမ္းေမာင္း ၿခိမ္းေျခာက္ေလေတာ့သည္။ ဦးခ်စ္ေမာင္က သူ႔သတင္း မမွားေၾကာင္း၊ ခင္ဗ်ားတို႔အေနနဲ႔ အတိအက်သိခ်င္ရင္ ခု လန္ဒန္ကို ေမးၾကည့္လိုက္ဟု ရဲတင္းစြာ ျပန္ေျပာခဲ့သည္။ ဦးခ်စ္ေမာင္ ေျပာသည့္အတိုင္း္ အက္ဒြပ္ ဘုရင္သည္ ထီးနန္းကို စြန္႔သြားခဲ့ၿပီေကာ ….။ သူ၏ ဘုရင္သက္တန္းမွာ ဇန္န၀ါရီလ ၂၀ ရက္၊ ၁၉၃၆မွ ဒီဇင္ဘာ ၁၁ ရက္၊ ၁၉၃၆ အထိသာ …။

ေရႊလင္းယံု ကေလာင္အမည္ျဖင့္ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္သည္ လူထုမ်က္ပြင့္ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ကို ထုတ္ေ၀ကာ စာေပလက္ရာ အေျမာက္အျမားကို ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ မတင္လႈိင္ ေခၚ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္မမေလးသည္ သူ၏ ပါရမီျဖည့္ဖက္ ဘ၀ၾကင္ေဖၚ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။

“တကယ္ေတာ့ မတင္လႈိင္ဟာ သိပ္ေတာ္တဲ့မိန္းမပဲ။ ဒို႔ၿမိဳ႕အတြက္ ဂုဏ္ယူ စရာေကာင္းတဲ့ အမ်ဳိးေကာင္းသားသမီးတေယာက္ျဖစ္တယ္။ သူက ကင္းဘတ္ ဖိနပ္စီးတယ္။ ေဘာင္းဘီရွည္၀တ္တယ္။ အားကစားလိုက္စားတယ္။ ေယာက်္ားကေလး ေတြနဲ႔ ႐ိုးရွင္းစြာ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံတယ္။ ဒါကုိ အဖြားတို႔တေတြက ၾကည့္မရဘူး။ ပစ္စာ ေတြ ပို႔တယ္။ မမေလးကေတာ့ မၿဖံဳဘူး။ သူယံုၾကည္တာ သူဆက္လုပ္တယ္။ သတၱိလည္း ေကာင္းတယ္။ ခုမွ အဖြားတုိ႔တေတြ သူ႔အေပၚ မွားယြင္းစြာ ျမင္ခဲ့မွန္း သိၾကရတယ္ …”

ကြယ္လြန္သြားေသာ အဖြားျဖစ္သူ၏ သူမေသခင္က ေျမးမ်ားကို ေျပာသြားခဲ့ေသာ ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ မမေလးသုိ႔ အလြမ္းစကား ျဖစ္ပါသည္။ မွတ္မိေနသည္မွာ ထိုညက လမင္းသည္ အေႏွာက္အယွက္ ကင္းစြာ လွလွပပ သာေနသည္ကို ျဖစ္သည္။

ငယ္ငယ္က ေက်ာင္းပိတ္လ်င္ သိပ္ေပ်ာ္သည္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလထဲတြင္ ဗိုလ္ေန၀င္းက သူ႔စိတ္ႀကိဳက္ ေရးဆြဲထားေသာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို အတည္ျပဳရန္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပသည္။ မဲေပးရသည္။ မဲ႐ံုကိုလည္း သူ႔လူေတြကိုသာ ေစာင့္ခိုင္းသည္။ တတိုင္းျပည္လံုး ကန္႔ကြက္မဲမရွိ ေထာင္ခံသည္ဟု ေၾကညာသည္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္တြင္ အတည္ျပဳခဲ့သည္။ ၁၉၇၄ အေျခခံ ဥပေဒဟု အမည္တြင္ခဲ့သည္။ ထိုဥပေဒျဖင့္ ဗိုလ္ေန၀င္းက ဦးေန၀င္းကို အာဏာလႊဲေျပာင္း အပ္ႏွင္းလိုက္ပါသည္။ ေန၀င္း ႏွစ္၀င္းစလံုး သူတေယာက္ တည္းသာ ….။

၁၉၇၄ ဇြန္လတြင္ ဗမာျပည္ရွိ အလုပ္သမားမ်ား အစိုးရကုိ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပၾက သည္။ တရား၀င္ အလုပ္သမား သမဂၢကို ဖြဲစည္းတည္ေထာင္ခြင့္ႏွင့္ အလုပ္သမားထု၏ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ ဗမာျပည္ အရပ္ရပ္ရွိ စက္႐ံု၊ အလုပ္႐ံုေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္မွ အလုပ္သမားမ်ား အင္ႏွင့္အားႏွင့္ အေထြေထြ သပိတ္တိုက္ပြဲႀကီးကို ဆင္ႏြဲခဲ့ၾက သည္။ ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး ႏွင့္ ေမာ္လၿမိဳင္ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ကား သပိတ္အရွိန္ အျမင့္ဆံုး ေနရာမ်ားပင္ျဖစ္သည္။

၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဇြန္လ (၆) ရက္ေန႔တြင္ အလုပ္သမားသပိတ္ကို စစ္တပ္ျဖင့္ ပစ္ခတ္ေခ်မႈန္း ေစခဲ့သည္။ ထိုသုိ႔ စစ္တပ္က ပစ္ခတ္ေခ်မႈန္းေနစဥ္ ဗိုလ္ေန၀င္းသည္ ေၾသာ္စေတးလ္လီယား ႏိုင္ငံသို႔ တရား၀င္ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ေရာက္ရွိေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။ သမိုင္း ျခည္မွ်င္ႏွင့္အထည္စက္႐ံု၊ ဆင္မလိုက္ သေဘၤက်င္း တို႔တြင္ အလုပ္သမားႏွင့္ ေက်ာင္းသား စုစုေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ ပစ္ခတ္ခံခဲ့ရသည္။ ဗမာျပည္သမိုင္းတြင္ “ဂၽြန္-၆” အလုပ္သမား သပိတ္တိုက္ပြဲႀကီးသည္ ကမၻာတည္ သေရြ႕ ဂုဏ္ေရာင္ေျပာင္ေနမည္ ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ အလုပ္သမားထု၏ သမိုင္း၀င္မႈကား ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ ေမလ (၁) ရက္ ေမေဒး ….

ဗမာျပည္ အလုပ္သမားထု၏ သမိုင္း၀င္မႈကား “ဂၽြန္-၆”

ကမၻာ့ အလုပ္သမားထုႀကီးတရပ္လံုး စည္းလံုး ညီညြတ္ၾကေစသတည္း … ။ ။

ညႊန္းဆက္

ဇြန္လ၊ ၂၀၁၁။

ကိုးကား။ ။ http://en.wikipedia.org/