ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရဆဲ

ဗီြအိုေအ၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၉ ရက္ ၂၀၀၉

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး စုံစမ္းစစ္ေဆးသူ တုိမာ့စ္ အုိေဟး ကင္တားနား (Tomas Ojea Quintana) က ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ စိန္ေခၚမႈေတြရွိေနဆဲပဲလုိ႔ ေျပာလုိက္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္ ဒီကေန႔ အဆုံးသတ္အျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံက မထြက္ခြာခင္ သံတမန္ေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံစဥ္မွာ အခုလုိ ေျပာလုိက္တာပါ။ ျမန္မာႏုိင္ငံကမျပန္ခင္ ရန္ကုန္ မဂၤလာဒုံ ေလယာဥ္ကြင္းမွာ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြလုပ္ဖုိ႔ စာနယ္ဇင္းသမားေတြကုိပါ ဖိတ္ၿပီး အခုလုိ ေျပာလုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းစုံကုိ ကိုေအာင္လြင္ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ တုိမာ့စ္ အုိေဟး ကင္တားနားက သူ႔ရဲ႕ ၆ ရက္တာ ျမန္မာႏုိင္ငံ ခရီးစဥ္အၿပီး သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြ လုပ္မယ္ဆုိလုိ႔ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ ေလယာဥ္ကြင္းကုိ အေျပးအလႊား သြားခဲ့ၾကေပမယ့္ အခ်ိန္
တုိတုိသာရလုိက္လုိ႔ ေမးခ်င္တာေတြလည္း မေမးရ၊ သိခ်င္တာေတြလည္း အကုန္ မသိလုိက္ၾကရဘူးလုိ႔ အဲဒီကုိေရာက္သြားတဲ့ သတင္းသမားေတြက ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လုိ႔ ဒီမိနစ္ပုိင္းေလာက္ အခ်ိန္ပုိင္းအတြင္းမွာ သူေျပာသြားတာကေတာ့
ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြဟာ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိေနဆဲပဲဆုိၿပီး သူက မွတ္ခ်က္ေပး ေျပာသြားတာပါ။

သူ႔ခရီးစဥ္မွာ ဘယ္သူဘယ္၀ါေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံျဖစ္တယ္၊ ဘာေတြေဆြးေႏြးျဖစ္တယ္ ဆုိတာေတြကုိေတာ့ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေျပာမသြားခဲ့ပါဘူး။ ရန္ကုန္အေျခစုိက္ ကုလသမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ (UNDP) ႐ုံးရဲ႕ ျပန္ၾကားေရးအရာရွိ ဦးေအး၀င္း
ကေတာ့ အခုခရီးစဥ္ အဆုံးမသတ္ခင္ ၂ ရက္စလုံးမွာ ျမန္မာစစ္အစုိးရ အာဏာပုိင္ အဖဲြ႕အစည္းေတြနဲ႔သာ ေတြ႕ဆုံျဖစ္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

“မေန႔ကရယ္၊ ဒီေန႔ရယ္၊ ဒီေန႔ဆုိရင္ ဒီက Human Rights Body ရယ္၊ ရဲခ်ဳပ္နဲ႔၊ အခုပဲ ေနျပည္ေတာ္ကေန တန္းျပန္လာတာ။ ေစာေစာက သံတမန္ေတြနဲ႔ ေတြ႕တယ္။ ၿပီးေတာ့ သတင္းသမားေတြနဲ႔ ေတြ႕တယ္။ အခုပဲ ေလယာဥ္ပ်ံေပၚ တက္သြားပါတယ္။”

တျခား တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္ဆုိလို႔ ကရင္နဲ႔ မြန္ပဲလား၊ တျခားသြားျဖစ္ေသးလား။

“မသြားျဖစ္ပါဘူးခင္ဗ်။ ဒီငါးရက္ခရီးမွာ မသြားျဖစ္ပါဘူး။”

ေနာက္တခုက ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဖုိ႔ဆုိၿပီး ေျပာထားတာေရာ ဘယ္သူေတြနဲ႔ ေတြ႕ျဖစ္ေသးလဲ။

“ဒီတခါေတာ့ မေတြ႕ျဖစ္ပါဘူး။”

တကယ္ေတာ့ သူ႔ခရီးစဥ္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေန၊ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြအေပၚ ျပဳမူဆက္ဆံေနတာေတြ၊ ဒီလူေတြကုိ ျပစ္ဒဏ္ေပး စီရင္ေနတဲ့ တရားေရးစနစ္ရဲ႕ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြကုိ စုံစမ္းဖုိ႔ေတြ
ပါပါတယ္။ ဒီအတြက္လည္း သက္ဆုိင္သူ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေတြ႕လုိ တယ္ဆုိၿပီး ခရီးစဥ္အစမွာ ေျပာထားပါတယ္။ အေစာပုိင္းမွာတုန္းကေတာ့ လူ႔အခြင့္အေရးကိုယ္စားလွယ္ မေရာက္ခင္ကေလးမွာပဲ ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ေတြ ခ်မွတ္ခံခဲ့
ရၿပီး ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္မွာ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့ အန္အယ္လ္ဒီပါတီ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၂ ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးညီပုနဲ႔ ေဒါက္တာတင္မင္းထြဋ္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တခ်ဳိ႕ကုိလည္း သူက ေတြ႕ဆုံခဲ့တာပါ။ ဒီမတုိင္ခင္တုန္းကလည္း ရန္ကုန္အေျခစုိက္ သံတမန္ေတြ၊ ကုလသမဂၢ အဖဲြ႕အစည္းေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခဲ့သလုိ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆုိတဲ့ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြျဖစ္တဲ့ ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္ေတြကုိလည္း သြားေရာက္ခဲ့ပါေသးတယ္။

တကယ္ေတာ့ အခုခရီးစဥ္အတြင္း မစၥတာကင္တားနားဟာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြကုိ ေလ့လာစုံစမ္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ေတြ႕ဆုံလုိသူေတြထဲမွာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြကုိလည္း
ထည့္သြင္းထားတာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း ခရီးစဥ္အတြင္း ရန္ကုန္ အင္းစိန္ေထာင္တြင္းက ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕နဲ႔သာ ေတြ႕ဆုံခြင့္ရခဲ့တာ၊ သူဆႏၵရွိသလုိ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံခြင့္မရခဲ့တာမုိ႔ ဒါဟာ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ အျပည့္အ၀ အထ
ေျမာက္တဲ့ ခရီးစဥ္တခုအျဖစ္ မဆုိႏုိင္ဘူးလုိ႔ အတုိက္အခံ ႏုိင္ငံေရးပါတီႀကီးျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ (အန္န္အယ္လ္ဒီ) ပါတီ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးဉာဏ္၀င္းက ဆုိလုိက္ပါတယ္။

“ဒီခရီးစဥ္ကေတာ့ မစၥတာကင္တားနားအေနနဲ႔ သူေဆာင္ရြက္ခ်င္တဲ့၊ သူစုံစမ္းခ်င္၊ ေတြ႕ဆုံခ်င္တဲ့ဟာေတြကို အျပည့္အ၀ ေတြ႕ဆုံခြင့္ မရသြားတဲ့သေဘာ၊ ဒါကေတာ့ ေပၚေပၚလြင္လြင္ ရွိေနတယ္။ သူလုပ္မယ္ဆုိတဲ့ အဓိက အခ်က္ေလးခ်က္၊ သူလုပ္ခ်င္
တဲ့ အခ်က္ေလးခ်က္ထဲကလည္း တရားဥပေဒစုိးမုိးေရးနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ သူႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕နဲ႔၊ တခ်ဳိ႕ေသာ အစုိးရဌာနေတြနဲ႔ ေတြ႕တဲ့ေနရာမွာ သူအကဲခတ္လို႔ရေအာင္ အခ်က္အလက္ေတာ့ တခ်ဳိ႕ ရသြားပါလိမ့္မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔
အဲဒီလုိပဲ ယုံၾကည္ပါတယ္။” အန္န္အယ္လ္ဒီပါတီ ေျပာခြင့္ရသူ ဦးဉာဏ္၀င္း ေျပာျပသြားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အထူးကုိယ္စားလွယ္ရဲ႕ ခရီးစဥ္ဟာ ျမန္မာစစ္အစုိးရက ကမကထလုပ္ၿပီး က်င္းပမယ့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမတုိင္ခင္ ျပည္တြင္းဥပေဒေတြကို ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးစံေတြနဲ႔ ကိုက္ညီေအာင္ ျပင္ဆင္ဖို႔၊ ယံုၾကည္မႈေၾကာင့္ အက်ဥ္းခ်ခံေနရသူေတြကို လႊတ္ေပးဖို႔၊ တရားစီရင္ေရး လြတ္လပ္မႈရွိေစဖို႔ စတာေတြ အပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္အေရး
အေျခအေန တုိးတက္ဖုိ႔ ကိစၥေတြမွာ ကုလသမဂၢက တုိက္တြန္းထားတဲ့အတုိင္း ျမန္မာ စစ္အစုိးရ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က ဘယ္ေလာက္အထိ ေဆာင္ရြက္ၿပီးၿပီလဲဆိုတာကုိစုံစမ္းဖုိ႔ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီးေတာ့ ခရီးစဥ္မတုိင္ခင္က သတင္းထုတ္ျပန္ထားခဲ့တာ
ျဖစ္ပါတယ္။