အာဆီယံက ျမန္မာကုိ ဖိအားေပးမည္မဟုတ္

ဧရာ၀တီ-ေဝမိုး၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၂၇ ရက္ ၂၀၀၉

အေရွ႕ေတာင္ အာရွႏိုင္ငံမ်ား အသင္း (အာဆီယံ) ၏ ဥကၠဌက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာ အၾကပ္အတည္း တို႔အေပၚ ၁၄ ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ စံုညီ အစည္းအေ၀းတြင္ ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးသြားမည္ ျဖစ္သည္ဟု ယမန္ေန႔က ေျပာၾကားလိုက္သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ဖိအားေပးမႈ ျပဳလုပ္မဟုတ္ဟု ဆုိသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံ ပက္ခ်ဘူရီခရိုင္ရွိ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ျဖစ္သည့္ ခ်ာ့အမ္းတြင္ သံုးရက္ၾကာ စံုညီအစည္းအေ၀းကို အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံ က်င္းပလ်က္ရွိသည္။

ဤ ၁၄ ၾကိမ္ေျမာက္ အာဆီယံ အစည္းအေ၀းမွာ ဒီဇင္ဘာလအတြင္းက ထိုင္းႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕တြင္ ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္ထားေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးမၿငိမ္သက္မႈေၾကာင့္ ေရႊ႔ဆိုင္းခဲ့သည္။

စံုညီ အစည္းအေ၀း သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ လက္ရွိ အာဆီယံဥကၠဌ ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ ကဆစ္ ဖိရုမ္း က “ဘယ္အေၾကာင္းအရာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တုိ႔ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ ေတာင္းဆိုတာေတြ မလုပ္ဘဲ ေဆြးေႏြးႏိုင္တယ္”ဟု ေျဖၾကားသြားသည္။

ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥရပ္မ်ားကို အလြတ္သေဘာ ေဆြးေႏြးပဲြမ်ားတြင္လည္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားၾကမည္ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးက ဆိုသည္။

ေလွစီး ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ထိုင္းႏုိင္ငံက ဘာလီ လုပ္ငန္းစဥ္အတိုင္း ကိုင္တြယ္ ေဆာင္ရြက္မည္ ဟု ၎က ေျပာၾကားလုိက္သည္။ စံုညီအစည္းအေ၀းကာလအတြင္း အလြတ္သေဘာ ေတြ႔ဆံုမႈတြင္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ထပ္ေျပာသည္။

၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ အစပ်ဳိးခဲ့ၿပီး ၾသစေၾတးလ်ႏွင့္ အင္ဒုိနီးရွားတို႔ ပူးတြဲ ဦးစီးသည့္ ဘာလီလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅၀ ေက်ာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေအဂ်င္စီမ်ား ပါ၀င္ခ့ဲသည္။ လူသယ္ယူျခင္း၊ လူကုန္ကူးျခင္း တုိ႔အျပင္ အာရွ-ပစိဖိတ္ ေဒသတြင္းႏွင့္ ေဒသအျပင္ဘက္ရိွ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားကို တုိက္ဖ်က္ရာတြင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾကရန္ ဆုံးျဖတ္ထားသည္။

အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးမ်ားသည္ ယမန္ေန႔ကလည္း အလြတ္သေဘာ ေတြ႔ဆုံၿပီး ညစာစားခ့ဲၾကသည္။ ယေန႔ ျပဳလုပ္သည့္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး တုိ႔၏ အစည္းအေ၀းမ်ားတြင္ အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔၊ အာဆီယံ ပဋိညာဥ္ တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အထူးျပဳ ေဆြးေႏြးၾကသည္။

လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မည္သည့္ ေဆြးေႏြးမႈတြင္မဆို ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အဓိက အာရံုျပဳဖြယ္ ျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု ေမ်ွာ္လင့္ရသည္။ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ က်ေနေသာ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၁၀၀ ခန္႔ ရွိေနသည္။

အတိတ္ကာလမ်ားကဆိုလ်ွင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို လ်စ္လ်ဴရႈခဲ့သည့္ အတြက္ အာဆီယံသည္ ဥေရာပသမဂၢႏွင့္ အေမရိကန္တို႔၏ ေ၀ဖန္မႈမ်ားကုိ ခံခဲ့ရသည္။

အာဆီယံေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံရာတြင္ ေလွစီး ရိုဟင္ဂ်ာမ်ား အေရး အပါအ၀င္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ေတာင္ပိုင္းရွိ နာဂစ္ မုန္တုိင္းဒဏ္ ခံခ့ဲရသည့္ ေဒသမ်ားတြင္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး လုပ္ေဆာင္ေနေသာ အာဆီယံ၊ ကုလသမဂၢ ႏွင့္ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါ၀င္ေသာ သုံးပြင့္ဆုိင္ ဗဟိုအဖြဲ႔၏ လုပ္ငန္းတိုးခ်ဲ႕မႈမ်ားကို ေဆြးေႏြးမည္ျဖစ္သည္။

စကၤာပူတြင္ ေမ ၂၀၀၈ က အာဆီယံ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ၾကီးမ်ား အေရးေပၚ အစည္းအေ၀း ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး အဆုိပါ သံုးပြင့္ဆို္င္ အဖြဲ႔ တည္ေထာင္ရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

သို႔ေသာ္လည္း သံုးပြင့္ဆိုင္၏ သေဘာတူညီခ်က္သည္ ဇူလိုင္လတြင္ ကုန္ဆံုးမည္ ျဖစ္သည္။ ကုလသမဂၢ၏ အဆို အရ ကုလသမဂၢႏွင့္ အာဆီယံတို႔သည္ လူသားခ်င္း စာနာမႈဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္ ဆက္လက္လုပ္ရန္ ျပင္ဆင္ေနၾကသည္၊ သုိ႔ေသာ္လည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရက သံုးပြင့္ဆုိင္အဖဲြ႔ သက္တမ္းတိုးေရးကုိ တရား၀င္ ေၾကညာမႈ မျပဳလုပ္ေသးေပ။

“သံုးပြင့္ဆိုင္နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ျမန္မာဘက္က အေျဖကို က်ေနာ္တို႔ ေစာင့္ဆုိင္းေနတုန္းပါ။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ ၀န္ႀကီးေတြက သေဘာထား တင္းမာတယ္” ဟု ယခုက်င္းပေနေသာ အာဆီယံ ေဆြးေႏြးပဲြရိွ အမည္မေဖာ္လိုသူ ထိုင္းအရာရွိတဦးက ဧရာ၀တီသို႔ေျပာၾကားခ့ဲသည္။

(ဧရာ၀တီ သတင္းေထာက္ ေ၀မုိးက အာဆီယံ ေဆြးေႏြးပဲြျပဳလုပ္ေနသည့္ ခ်ာ့အမ္းၿမိဳ႕မွ ေပးပုိ႔ပါသည္)