ရင္ဘတ္ထဲက ရဲေဘာ္ႀကီး

သံလြင္ျမစ္ကမ္းေဘးတေနရာ။ …… လူႏွစ္ေယာက္ သံလြင္ျမစ္ကို စူးစိုက္ၾကည့္ေနၾကသည္၊ သံလြင္ျမစ္ႀကီးက တသြင္သြင္္စီးဆင္း ေနသည္၊ တခ်က္ခ်က္ ေ၀ါကနဲ၊ ေ၀ါကနဲ ျမည္သံႀကားေနရသည္၊ လေရာင္ႏွင့္ ေရအလ်င္ ဆံုမိသြား သျဖင့္ ေရျပင္ေပၚ၌ တျဖတ္ျဖတ္ ႏွင့္ ေငြၾကယ္ပြင့္ကေလးမ်ား ကြန္႔ျမဴးေနသည္ကို ထိုသူႏွစ္ဦးက ၾကည့္ေနမိသည္၊ ျမစ္ျပင္ေပၚမွ ျဖတ္တိုက္လာေသာ ေလႏုေအးေလး က အနာဂတ္အတြက္ ႀကံဆေနေသာ ထိုသူႏွစ္ဦးကို ေပြ႔ဖက္ေနသည္ႏွယ္၊ ျမစ္ကမ္းနေဘးတြင္မူ ေရအားေၾကာင့္ ယိမ္းထိုးလႈပ္ခါ ေနေသာ မိုးမခပင္မ်ား၊ မိုးမခပင္ကို ႏွစ္ဦးသား သက္ေသျပဳေနၾကသည္၊ "မိုးမခပင္ေတြ … ဒို႔ … သက္ေသတည္ … စိမ္းလဲ့ေသာ အင္းလ်ားကန္သာေျမ"။

တခ်က္တခ်က္ေ၀ါကနဲ၊ ဟဲကနဲ ျမည္ဟည္းသံၾကားထဲမွ သူေျပာလာမည့္စကားမ်ားကိုိ ငံ့လင့္ေနမိသည္၊ "သူငယ္ခ်င္း ငါတို႔ အေျခခံေဒသ တခုရွိဖို႔လိုမယ္ ငါေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းအတြက္ကို ေဇာက္ခ်လုပ္ေတာ႔မယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒို႔ကလူထု ရွိရာကို သြားၾကရမယ္"။ ထိုအေတြးေခၚတရပ္ကို သူ႔ထံမွၾကားရသျဖင့္ အံ့ၾသသြားမိသည္ လူထု၊ အေျခခံေဒသ၊ ထိုးေဖါက္ေရး၊ တည္ေဆာက္ေရးကိစၥရပ္မ်ား။ နားထဲ၌ ထူးဆန္းသလို ျဖစ္မိသြားသည္၊ သဲေသာင္ျပင္ေပၚ၌ ႏွစ္ေယာက္သား ထိုင္ေနရာမွ ထလိုက္ျပီး ျမစ္ျပင္ထဲသို႔ ခဲႏွင့္စိတ္ရွိလက္ရွိ အားကုန္ လႊဲေပါက္ရင္း "ဒီကိစၥ ငါ့ကိုနဲနဲျပန္ ရွင္းျပစမ္းပါအံုး" တဟဲဟဲျမည္ေနေသာ သံလြင္ျမစ္ေရစီးသံၾကား၌ အသံကိုျမွင့္ရင္း က်ေနာ္သူ႔ကို ျပန္ေမးမိသည္၊ သူက ရွင္းျပသည္၊"လူထုနဲ႔ အတူတကြရွိၿပီး လူထုနဲ႔အတူ လက္ေတြ႔တိုက္ပြဲ၀င္ေရးအေပၚမွာ အေျခခံစဥ္းစားခ်က္ ျဖစ္တယ္။ ေဆြးေႏြးစရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိလာပါလိမ့္မယ္" ေကာင္းကင္သို႔ေမာ႔ၾကည့္မိသည္ ၾကယ္စင္မ်ားက တလက္လက္ေတာက္ပေနလ်က္၊ ထိုစဥ္ … ၾကယ္တလံုး ေၾကြက်သြားသည္ကို က်ေနာ္႔ စိတ္အစဥ္မွာ ဘာရယ္မဟုတ္ ႏွေမွ်ာတမ္းတစြာ ျဖစ္လိုက္မိသလို္။

က်ေနာ္တို႔ မာနယ္ပေလာဌာနခ်ဳပ္သို႔ ေရာက္ခဲ့သည္၊ ခရီးရွည္ခ်ီတက္ပြဲ ထိုေျခာက္လအတြင္းက က်ေနာ္တို႔ကို သခၤဏ္းစာအမ်ားႀကီး ေပးသြားခဲ့သည္၊ အႀကီးမားဆံုး သင္ခန္းစာ ထိုတခုက တိုင္းရင္းသားနယ္ေျမအတြင္းရွိ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေပၚ စစ္အစိုးရ ရက္ရက္စက္စက္ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႔ျမင္ခဲ့ရေသာ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားပင္ျဖစ္ခဲ့သည္၊ ထိုအေတြ႔အႀကံဳမ်ားက စစ္မွန္သည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္မွသာလွ်င္ မုန္တိုင္းထန္ေနေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ေအာက္က်ေနာက္က် ျဖစ္ေနေသာ ဘ၀မ်ားအတြက္ ခိုင္မာသည့္ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေပၚေရးဆိုင္ရာ အေတြးအေခၚမ်ားကို ညႊန္ၾကားျပသေပးခဲ့သည္။

ကမာၻေက်ာ္ မာနယ္ပေလာ စစ္ပူစဥ္က ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ မာနယ္ပုေလာဌာနခ်ဳပ္သို႔ေရာက္ၿပီ … သားက … အေမႏွင့္ အေဖကို ရွာေနတာမ်ဳိးေတြလည္း ေတြ႔ၾကရသည္၊ ဆက္ လက္ ၿပီး ေတြ႔ရသည္က အလံတေခ်ာင္း၊ လူတေယာက္၊ ေလာေလာဆယ္ေတာ႔ မဲေဆာက္မွာ … ခင္ဗ်။ အဲဒီမွာ အား လံုးရွိၾကတယ္ … ခင္ဗ်။ ထိုသို႔ ဆိုရာ မဲေဆာက္သို႔ အေျပး အလႊား ခရီးရွည္ခ်ီတက္ရျပန္ၿပီ ေတြ႔ရသည္မွာကား အထက္ ေအာက္ စုန္ခ်ီတက္ခ်ီရွိေနေသာ က်ေနာ္တို႔ရဲေဘာ္မ်ား။ စစ္ပူသည္႔ကာလ။ ရန္သူက က်ေနာ္တို႔ရွိသည္ ထင္သမွ် ေနရာ မဲမဲျမင္လွ်င္ ထိုးစစ္ဆင္ေနစဥ္ကာလ မဲေဆာက္ဌာနခ်ဴပ္။

ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ရုံးစိုက္ရာ တိုက္ထပ္ႀကီးဆီသို႔ ေရာက္ သြားခဲ့ၾကသည္၊ အထုပ္ကေလးမ်ား ကိုယ္စီကိုယ္ စီႏွင္႔ ေယာင္ခ်ာခ်ာျဖစ္ေနေသာ ေတာင္ေပၚသားမ်ား၊ က်ေနာ္တို႔ကို ဖိတ္ၾကားခဲ့ေသာ စည္းရုံးေရမႉးကို ရွာေဖြ ၾကည့္ေနဆဲ၊ ပါလာသည့္ အထုပ္ကေလးကို အိမ္သာေဘးနား ခင္းထားေသာ မ်က္ဖ်ာေပၚ၌ ခဏခ်ထားလိုက္သည္၊ ဗိုက္ကလည္း ဆာလွေပါ႔၊ လူေတြက ပ်ား ပန္းခပ္မွ်၊ ၀င္လိုက္ထြက္လိုက္ ထိုပ်ားမ်ားကား အဆိပ္ရွိေသာ ပ်ားမ်ားဟု ယခင္က က်ေနာ္ သတိမထား မိခဲ့ေခ်၊ စစ္သားဆိုသည္မွာ ေျခေထာက္ႏွင့္ မခ်ီတက္၊ ဗိုက္ႏွင့္ ခ်ီတက္သည္ဟူေသာ စကားအရ စားဖိုေဆာင္သို႔သာ တန္းတန္း မတ္မတ္ ေျခဦးတည္မိသြား ေလေတာ့သည္။

"တန္းစီပါၾကေမာင္ရင္တို႔၊ မေလာၾကပါနဲ႔၊ ဒီမိုကေရစီရၾကမွာပါ" ဟု ရႊတ္ေနာက္ေနာက္ႏွင့္ အသားအရည္ ညိဳရင္႔ရင္႔ ရုပ္အသြင္သ႑ာန္ကို ျမင္လိုက္မိသည္၊ တိုက္ေအာက္ထပ္၌စားဖိုမႉး၏ စကားသံ လဲ့လဲ့လြင့္ပ်ံ႔လာသည္၊ က်ေနာ္တို႔က ဗိုက္ဆာလွၿပီ၊ ဆြဲယူလာေသာ ပန္းကန္တခ်ပ္ႏွင့္ ခံလုိက္သည္၊ ရလာသည္ကား ဘဲဥျပဳတ္တလံုး၊ ဟင္းေ၀ေနေသာ သူ၏ မ်က္ႏွာကို ျဖတ္ကနဲၾကည့္မိလိုက္သည္၊ ျဗဳတ္ထေနေသာမ်က္ႏွာ၊ တေနရာမွာ ျမင္ဖူးသလိုလို၊ ၿပီးမွ တိုက္ပြဲ၀င္ရဲေဘာ္ တေယာက္၏ အသံကိုၾကားလိုက္ရသည္၊ "ကိုမြန္းေအာင္ … ဟင္း အရည္ေလးမ်ား ထပ္ထည့္ေပးလုိ႔ ရႏိုင္မလား… ဗ်ာ"၊ ထိုစဥ္မွ အစျပဳ၍ က်ေနာ္တို႔ ေတာင္ေပၚသားမ်ား ျပန္ဆံုမိၾကသည္၊ ကိုမြန္းေအာင္၊ က်ေနာ္၊ သူ၊ သူဆိုသည္မွာ ဆန္းလင္း၊ ကိုမြန္းေအာင္ဆိုသည္မွာလည္း ၁၉၈၈ ကာလမ်ားတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ နံမည္ေက်ာ္ စတီရီယို အဆိုေတာ္ ျမစ္ႀကီးနားသား၊ ၈ မ်ဥ္းေစာင္း ၈၂ အင္းလ်ားျဖင္႔ လူသိမ်ားလာၿပီး "လြမ္းရတဲ႔ ညေတြလြန္ပါေစ"ဆိုသည္႔ စီးရီး အလြန္နံမည္ႀကီးေနခ်ိန္ စြန္႔လႊတ္ျခင္းေတြျဖင္႔ တိုင္းျပည္မ်က္ႏွာသာငဲ႔၍ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမမွ ယခုထက္တိုင္ ျပည္သူ႔အတြက္ လြတ္ေျမာက္ေရးေတးသီေနသည္႔ ကခ်င္ေတးဆို ဌက္ႀကီး။

ထိုစဥ္ကာလက စခန္းမ်ားအတြက္ ေထာက္ပံ့ေရးကိုင္ေနသူ … ဆန္လင္း၊ ေရာက္ခါစ တပ္ရင္းနာမည္မ်ား မတြင္က်ယ္ၾကေသး စခန္းဟုသာပို၍ လူသိမ်ားသည္၊ ေစာထစခန္း၊ ေသ့ေဘာဘိုးစခန္း၊ ၀မ္းခါစခန္း၊ ေရေက်ာ္စခန္း၊ မင္းသမီးစခန္း၊ သံလြင္စခန္း၊ မိုးေတာင္စခန္း စသျဖင့္ စသျဖင္႔ေပါ႔ စခန္းေကာ္မတီမ်ား ဖြဲ႔စည္းၿပီး ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ကို ထိုစခန္းေကာ္မတီမ်ားမွ စီမံခန္႔ခြဲေနသည္၊ စခန္းမ်ား၏ ေထာက္ပံ့ေရးကိစၥမွန္သမွ် စီမံခန္႔ခြဲေရးတာ၀န္သည္ သူ႔ တာ၀န္၊ သူ … ကိုဆန္းလင္းက အေမက ကခ်င္၊ အေဖကအိႏိၵယလူမ်ဳိး၊ က်ေနာ္က ကခ်င္ျပည္နယ္မွ ေဒသခံတေယာက္ျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ မိတ္မဆက္ဘဲ ရင္းႏွီးသြားရသူမ်ားထဲတြင္ သူတေယာက္အပါအ၀င္၊ အၿပံဳးခ်ဳိခ်ဳိႏွင့္ စတတ္ေနာက္ တတ္ေပ်ာ္ရႊင္တတ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ လူခ်စ္လူခင္ေပါ မ်ားလွသည္၊ က်ေနာ္၏ အရင္းအႏွီးဆံုးမ်ားထဲတြင္ သူတေယာက္က ထိပ္ဆံုးက အျမင္တူ အေတြးတူမ်ား ျဖစ္ၾကသျဖင့္ ငယ္ေပါင္းႀကီးေဖၚကဲ့သို႔ ေျပာမနာဆိုမနာ မ်ား သူေျပာေနေသာ စကားေလးတခုက ယခုထက္ထိ ရင္ထဲမွာ စြဲတသသ က်န္ေနဆဲ မွတ္မိေနဆဲ။

ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားအား ေျပာတတ္သည္မွာ "ဒို႔က ေတာ္လွန္ေျမအေျခစိုက္၊ သူတို႔က ဘန္ေကာက္အေျခစိုက္" တဲ႔ေလ။

ထိုစဥ္ကာလ ႏုနယ္စဥ္ကာလ၊ ေတာ္လွန္ေရး၏ ေလးဘက္တြား ေနရေသာကာလ၊ အေတြးသစ္၊ အျမင္သစ္၊ အေတြ႔အႀကံဳသစ္မ်ားကို စုစည္း၊သိမ္းႀကံဳးယူငင္ေနဆဲ၊ ေလ့လာစရာမ်ားက တပံုတပင္၊ ေတာ္လွန္ေရး အဘိဓမၼာ၊ ေတာ္လွန္စာေပ၊ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးဆိုင္ရာ စာေပမ်ားကို ရသမွ် အငမ္းမရ ဖတ္ရႈေလ့လာ မွတ္သားေနရေသာ အခ်ိန္။ အရာရာအားလံုးသည္ အသစ္အဆန္းမ်ားသည္သာ၊ ႏိုင္ငံေရးအခံျဖင့္ ဘာကိုမွ် ေကာင္းေကာင္း မျမင္ႏိုင္ၾကေသးသျဖင့္ ေလးဘက္တြားေသာ ကာလဟု ေခၚဆိုမိသည္၊ ႏုစဥ္ကာလ၌ ခိုင္မာသည့္။ ရင့္က်က္သည့္ လူထုအေတြးအေခၚတခုကို ရလိုက္သည့္အတြက္ သူ႔ကို အံ့ၾသသြားရျခင္းျဖစ္သည္၊ အံ့ၾသျခင္းႏွင့္အတူ အယူအဆ ရင့္က်က္ခိုင္မာမႈအေပၚ ထိုစဥ္ကတည္းက က်ေနာ္သူ႔အေပၚ အထင္ႀကီးေလးစားခဲ့သည္။

ပကာသန မမက္ ျဖစ္သလိုေန၊ ျဖစ္သလိုစား၊ ျဖစ္သလို၀တ္တတ္ေသာ က်ေနာ္၏ ရဲေဘာ္သူငယ္ခ်င္းသည္ အယူအဆေရးရာ အေတြး အေခၚႀကိဳး၀ိုင္း၌သူ၏ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားက ခြ်န္ခြ်န္စူးစူး၊ ရဲရဲျမျမ၊ ေဆြးေႏြးလိုက္တိုင္း လည္ဆံေမြးတေထာင္ေထာင္၊ မာန္တဖီဖီေဆြး ေႏြးမႈမ်ဳိး၊ အေနအထိုင္ ကပိုကယိုရွိေသာ္လည္း သူ၏ ဦးေႏွာက္ထဲ၌ ရွိေနေသာ အေတြးအေခၚႏွင့္ ခံယူခ်က္သည္ကား က်စ္လစ္သိပ္ သည္းခိုင္မာသည္၊ လူက ေသးသြယ္ေသာ္လည္း လက္ေတြ႔ႏွင့္ သေဘာတရားေပါင္းစပ္ရာ၌ ႀကီးမာသူ၊ ခက္ခဲႀကမ္းတမ္းသည့္ စစ္ ေျမျပင္ေနရာကိုသာ တမ္းတသူ၊ ေမြ႔ေပ်ာ္သူ၊ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ လူထုတိုက္ပြဲကိုသာ တစိုက္မတ္မတ္ ယံုၾကည္ခဲ့သူ၊ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ ညီလာခံတိုင္း၌ တိုက္ပြဲသ႑ာန္ေဆြးေႏြးတိုင္း က်ေနာ္ႏွင့္သူ အတြဲညီလွသည္၊ မကဒတ သမိုင္းကလည္း တုိက္ပြဲသဏၰာန္သမိုင္း၊ တခ်ဳိ႔ကႏိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲ၊ တခ်ဳိ႔က လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီေလ …… ဟုတ္စ။

၁၉၉၂ ယာယီမုန္တိုင္းထန္ေသာ ကာလအတြင္း တည္ၿငိမ္စြာပင္ စစ္ေၾကာင္းမ်ားဖြဲ႔ၾကသည္၊ ထိုသည္မွာ အေျခခံေဒသ ထိုးေဖါက္ ေရးစစ္ေၾကာင္းမ်ား၊ ေရွ႔တန္းနယ္ေျမမ်ား၌ ေျခကုတ္ယူ၍ မိမိတို႔ အေျခခံေဒသမ်ားကို ခက္ခက္ခဲခဲ ထိုးေဖါက္ရေသာ အခ်ိန္ကာလ ျဖစ္သည္၊ ထိုအေတြ႔အႀကံဳမ်ားကို ျပန္လည္နိဂံုးခ်ဳပ္သံုးသပ္ယင္း ေရွ႔တဆင့္တိုးကာ ထိုမွတဆင့္ အေျခခံေဒသ ထိုးေဖါက္ေရးဆိုင္ရာ အေတြးအေခၚမ်ား၊ လူထုစည္းရုံးေရး လမ္းညြန္ႏွင့္ ဘာသာရပ္မ်ား၊ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ေပါက္ဖြားလာခဲ့ရေပသည္၊ လူထုအေျခခံေဒသ ေဖၚထုတ္ေရးလုပ္ငန္းကို လူထုစည္းရုံးေရး လမ္းညႊန္ႏွင့္ ေပါင္းစပ္ႏိုင္ခဲ့ၾကေပသည္။

ထိုသို႔ေပါင္းစပ္ရာ၌ တပ္ဦး၏ ေခါင္းေဆာင္မႈ ဆိုင္ရာအေတြးအေခၚမ်ားကို ဦးေဆာင္ခ်မွတ္ ေပးခဲ့သူမ်ား အနက္ သူတဦးသည္လည္း ေရွ႔မွ ပါ၀င္ဦးေဆာင္ခဲ့သည္ ဆိုသည့္အခ်က္ကိုမူ မည္သူမွ် မျငင္းႏိုင္၊ လြန္ခဲ့ေသာ အခ်ိန္ကာလ သံလြင္ျမစ္ကမ္းနေဘး သူေျပာခဲ့ ေသာ စကားမ်ားက လက္ေတြ႔ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ ဟပ္စပ္ႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ သူကိုပို၍ ေလးစားခဲ့သည္၊ သူသည္ က်ေနာ္အတြက္ေတာ႔ ေဟာ႔ဒီ ရင္ဘတ္ထဲက ရဲေဘာ္ႀကီး၊ က်ေနာ္ကို အလင္းတံခါး ဖြင့္ေပးႏိုင္ခဲ႔သူ။ အေတြးအေခၚအရ ဦးေဆာင္ႏိုင္သူ။

"ဒို႔ လူထုရွိရာကို သြားရမယ္"

ေဒါင္းဂြင္ရွိစဥ္ သူ၏ ေစာထစခန္းေလးသို႕ က်ေနာ္မၾကာမၾကာ ေရာက္ျဖစ္ခဲ့သည္၊ ေစာထစခန္းေလးက သံလြင္ျမစ္ကမ္းနေဘး တေနရာ၌ တည္ရွိသည္၊ ကုန္းျမင့္ေလးေပၚတြင္ တည္ရွိေသာထိုေစာထစခန္းသို႔ ေရာက္သြားတိုင္းသူသည္ သူ၏ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ အတူတူ စလား, ေနာက္လားႏွင့္ ရင္းႏွီးေဖၚေရြစြာ ရွိေနတတ္သည္၊ သူသည ္ႏိုင္ငံေရးအေတြးအေခၚ သေဘာတရားမ်ားကို တသားတည္းျဖတ္သန္း၍ ညီအကိုေမာင္ႏွစ္မမ်ားသဖြယ္၊ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ျဖင့္ သင္ၾကားသြန္သင္ ေပးႏိုင္ခဲ့သည္၊ စားရင္းလည္း သင္သည္၊ ေနရင္းလည္း သင္သည္၊ သြားရင္းလည္း သင္ေနသူ၊ သူ၏ ရဲေဘာ္မ်ားကလည္း သူႏွင့္ အလြန္အဟပ္ အစပ္မိသည္၊ ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္လည္း က်ေနာ္က တသားတည္း။။ ရဲေဘာ္မ်ား၏ ဆိုးသမွ် ေပသမွ်ဒါဏ္ကို အလြန္သည္းခံ ႏိုင္ရွာသူ၊ မိမိ၏ ရင္၀ယ္သားကဲ့သို႔ သေဘာထားသျဖင့္ ရဲေဘာ္မ်ားကလည္း သူ႔ကို အလြန္ေလးစား ခ်စ္ခင္ ယံုၾကည္ခဲ့သည္မွာ က်ေနာ့္ဘ၀ တသက္တာ ေမ႔မရႏိုင့္ခဲ့ပါ၊ ခ်စ္ေၾကာက္၊ ရုိေသသည္ထက္ ခ်စ္ခင္ ေလးစား ရုိေသသည္က ေရွ႔တန္းလို ေနရာမ်ဳိးမွာ ေစာထရဲေဘာ္မ်ားက အျခား မကဒတ တပ္ရင္းမွ ရဲေဘာ္မ်ားနည္းတူ ပိုသည္သာပိုမည္ လိုသည္ မရွိခဲ့ပါ၊

အေျခခံလူတန္းစားမ်ားမွ ေပါက္ပြားခဲ့ေသာ သူ၏ ရဲေဘာ္မ်ားသည္ ေရွ႔တန္းလိုေနရာမ်ဴိး၌ သူေပးခဲ့ေသာ လူထုတာ၀န္အတြက္ အသက္ေပးဆပ္ သြားခဲ့သူမ်ားက ဒုနဲ႔ေဒး၊ စစ္မွန္သည့္ ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္ တရပ္ျဖစ္ေသာ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးနွင့္ လူထုတိုက္ပြဲ ေပါင္းစပ္ေရးအတြက္ အနစ္နာခံကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ သြားသူမ်ားကလည္း တပံုတပင္။ ဒါဟာ တကယ္ေတာ႔ ၂၀ရာစု ျမန္မာႏိုင္ငံ ေက်ာင္းသားမ်ား ေခတ္သစ္ ရာဇ၀င္သာတည္း။

သူသည္ ေလ့လာေရးကို အင္မတန္မွ ခံုမင္သူတဦးျဖစ္သည္၊ သူ၏ေဘး၌ စစ္ေရးေျခာက္ေစာင္ ဘုတ္အုပ္ႀကီးသည္ သူနဲ႔မကြဲမကြာ အတူရွိလွ်က္။ သူေလ့လာသကဲ့သို႔ ရဲေဘာ္မ်ားကိုလည္း ေလ့လာခိုင္းသည္။ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ ေလ့လာေရးသည္ အသက္တမွ်အေရးႀကီးသည္၊ ေလ့လာမႈ မရွိလွ်င္ ေခါင္းထဲ၌ ဘာအခ်က္အလက္မွ် မရွိႏိုင္။ ရန္သူက ဘယ္လိုပံု ဘယ္လိုနည္းႏွင္႔ လူထုကိုဖိႏွိပ္ေနသနည္း။ လူထု၏ စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးအေျခအေနမ်ား မည္သို႔မည္ပံု ရွိေနသနည္း၊ စာေတြ႔ လက္ေတြ႔ သိရွိႏိုင္ရမည္၊ ကမာၻ႔ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ မည္ကဲ့သို႔ေတာ္လွန္၍ မည္သို႔အႏိုင္ယူ သြားခဲ့ၾကသနည္း၊ တိုင္းျပည္အတြင္း ဘက္ေပါင္းစံုမည္သို႔ မည္ပံုရွိေနသနည္း။ စသည္ျဖင့္ စသည္ျဖင့္ ေလ့လာေရးစင္္ျမင့္ေပၚသို႔ ျမင့္ျမင့္တက္ျခင္းသည္ ေတာ္လွန္ေရးသမား၏ အေရးႀကီးဆံုး တာ၀န္တရပ္ျဖစ္သည္၊ ထိုအတြက္ သူက သူ႔ရဲေဘာ္မ်ားကို ေလ့လာခိုင္းသည္၊ ဖတ္ခိုင္း မွတ္ခိုင္းသည္။ ေလ့လာေရးလုပ္ရန္ အျမဲတမ္း တြန္းအားေပးေလ့ရွိသည္၊ မရရသည့္နည္းႏွင့္ စာအုပ္မ်ားကို ေဂ်ာင္ႀကိဳေဂ်ာင္ၾကားကေန ရွာလာကာ ရဲေဘာ္မ်ားကို ေပးဖတ္သည္၊ ဒါ …. သူ႔ရင္မွ ေစတနာ အသီးအပြင္႔မ်ားသာ …. ။

ဆိုးသည္ထက္ ႏြဲ႔သည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္ေသာ ေတာ္လွန္ေရးဘ၀ မွတ္တမ္းေလးမ်ားမွာ ထူးျခားသည့္ အေတြ႔အႀကံဳေလးမ်ားက က်ေနာ့္ အတြက္မေမ့ႏိုင္စရာ တခုတ္္တရ ျဖစ္ေစခဲ့သည္သာ မ်ားသာ။

မွတ္မွတ္ရရ ရဲေဘာ္ေလးတဦး … သူသည္သူ၏ ေက်ာင္းသားတပ္မႉးစကားကို ေျမ၀ယ္မက် ေလးစားလိုက္နာသူ၊ သူသည္ အႏုပဋိ ေလာမကို သဲႀကီးမဲႀကီးဖတ္သည္။။ ဗုဒၶအဘိဓမၼာကို အထူးေလ့လာသည္၊ အဘိဓမၼာေလးေစာင္ကို မွတ္သည္၊ ဖတ္သည္၊ တရက္သ ူႏွင့္က်ေနာ္ေတြ႔ျဖစ္ရာ ေဆြးေႏြးဘက္တဦး ေရာက္လာသျဖင့္သူကေပ်ာ္ေန သလိုပင္၊ သူသည္ စာဖတ္နာသူတဦးကဲ့သို႔ပင္ ေဆြးေႏြး လာႏိုင္သည္ဟု က်ေနာ္က ပကတိထင္ျမင္ေနမိသည္ က်ေနာ္ကစစ္ေရးေျခာက္ေစာင္ကို ေဆြးေႏြးေတာ့ မည္လား၊ အႏုပဋိေလာမ ရုပ္၀ါဒကိုပဲ လွန္ေတာ့မည္လား၊ ဗုဒၶသာသနာ၏ အဆီအႏွစ္ေတြကိုပဲ ရွင္းျပရေတာ့မည္လား၊ ငံ့လင့္ေနမိသည္၊ သို႔ေသာ္သူ၏ ေဆြး ေႏြးခ်က္ကို က်ေနာ္အံ့အားသင့္သြားသည္၊ သူ၏ ေဆြးေႏြးခ်က္က ဤကဲ့သို႔မွ်သာ "အကို ပထမအရြယ္မွာ ပညာရွာတဲ့၊ ဒုတိယ အရြယ္မွာ ဥစၥာရွာဗ်၊ တတိယအရြယ္ ေရာက္ရင္ တရားရွာရမယ္ေလ၊ က်ေနာ့္အရြယ္က ဒုတိယအရြယ္ေရာက္ေနၿပီဗ်"၊ က်ေနာ္က စကားျဖတ္၍ ေတာ္လွန္ေရးသမားဘ၀နဲ႔ ေတာ္လွန္ေရးအလုပ္လုပ္ရင္း လူထုကို အလုပ္အေကၽြးျပဳျခင္းသည္ မြန္ျမတ္သည့္ဘ၀ကို အက်ဳိးရွိရွိ အသံုးျပဳရာ ေရာက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သူ႔ကို ျပန္လည္ရွင္းျပရာ တဆက္တည္းမွာပင္ "လူထုကို ငါ့ညီ ဘယ္လုိအလုပ္ အေကၽြးျပဳမလဲ" ဟု ျဖတ္ေမးရာ "ဆိုက္ကားနင္းရင္း အလုပ္ အေကၽြးျပဳေတာ့မယ္အကို"ဟုဆိုကာ ထိုရဲေဘာ္ေလးသည္ ထိုအေတြး အေခၚကို ဆုပ္ကိုင္ကာ ျပည္တြြင္းသို႔ ျပန္လည္၀င္ေရာက္သြားခဲ့သည္။ က်ေနာ့္ ရဲေဘာ္ႀကီးဆန္းလင္းသည္ တဦးခ်င္းစီ ျဖစ္တည္ေန ေသာ စံလြဲအေတြးအေခၚမ်ားကို တည့္မတ္ ေဆြးေႏြးေပးႏိုင္သည့္ အခ်ိန္ သူ႔မွာလံုေလာက္စြာ မရရွိခဲ့ေခ်၊ ေလ့လာသည္ဆိုရာ၌ ႏိုင္ငံ ေရးအခံမရွိ ႏိုင္ငံေရးစံတခုမရွိလွ်င္ ေလ့လာမွတ္သားသည့္ ၀ါဒီ အစ္ဇင္မ်ား၊ ေတြးေခၚမႈ ဖေလာ္ေဆာ္ဖီမ်ားကို ခ်ိန္ထိုး၍ ေ၀ဖန္ပိုင္း ျခားႏိုင္စြမ္း မရွိႏိုင္ေခ်၊ ႏိုင္ငံေရး ရင္က်က္မႈဆိုသည္မွာ တထိုင္တည္းဖတ္ရူမွတ္သားရုံမွ် မရႏိုင္၊ အခ်ိန္ကာလမ်ားျဖင္႔ တိုက္စားျဖတ္ သန္းေသာ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားကသာ ရင့္က်က္မႈကို ေစစားႏိုင္သည္၊ က်ေနာ္ရဲ႔ ရဲေဘာ္ႀကီး၏ ေစတနာသည္ကား သူ႔ ရဲေဘာ္မ်ားကို အေတြးအေခၚရ ခိုင္မာသည္႔ ရဲေဘာ္မ်ားအျဖစ္ ထိုစဥ္ကတည္းကစ၍ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံု က်ဳိးစားတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။

ေနာက္တန္းတြင္ ျဖစ္သလို ေနတတ္ထိုင္တတ္ၾကေသာ ရဲေဘာ္မ်ား၊ ေနာက္တန္းအမိန္႔မ်ားကို ကပိုကရုိ လုပ္တတ္ေသာ ရဲေဘာ္မ်ားကို က်ေနာ္ေတြ႔ဖူးသည္၊ ႀကံဳရဖူးသည္၊ လူဆိုသည္ကား လြတ္လပ္စြာ ေနထိုင္လိုတတ္ေသာ သတၱ၀ါ၊ ရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ႀကီးမားေသာေၾကာင့္ ထုိပန္းတိုင္အရ ေပၚေပါက္လာခဲ့ရေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း မ်ားက သူတို႔အတြက္ ေထာင္းတာလွသည္၊

"ေနာက္တန္းစခန္းထဲ၌ အရက္မေသာက္ရ" အမိန္႔ထုတ္သည္၊ ေနာက္တန္းစခန္းထဲေတာ႔ သူတို႔ လံုး၀မေသာက္ သူတို႔ေသာက္ေသာ ေနရာသည္ကား စခန္း၏ ျပင္ပ စခန္းကို ကာရံ ၀န္္းရံထားေသာ စည္း၀ိုင္း ျခံစည္းရိုး အျပင္၌ ေက်ာျခင္းကပ္၍ အျပင္ဘက္ေဘးတြင္ ၀ိုင္းဖြဲ႔ေနၾကသည္ကို ျမင္ရဖူးသည္၊ ဟုတ္သည္၊ မွန္သည္၊တပ္စည္း၀ိုင္းအတြင္း၌ မမွီ၀ဲ တပ္အျပင္၌ သာမွီ၀ဲသံုးေဆာင္သည္၊ ၀ိနည္းလြတ္ျဖစ္သည္ သို႔ေသာ္ သူတို႔သည္ လူဆိုးလူေပမ်ားမဟုတ္ၾက၊ ငယ္သူမ်ားမို႔သာ သို႔ရာတြင္ ေနာက္တန္းယဥ္ေက်းမႈအရ ကပိုကရုိေနထိုင္မည္ ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း ေရွ႔တန္းစစ္မ်က္ႏွာမ်ား၌မူကား အလုပ္ကိုေလးစားသည္၊ တာ၀န္မ်ားကို ေက်ျပြန္စြာ ထမ္းေဆာင္သည္၊ အသက္ကို စြန္႔လႊတ္ တိုက္ပြဲ၀င္ၾကသည္၊ ရန္သူ၏ ေနာက္တန္း အေျခစိုက္တပ္စခန္းအတြင္း အထိကို ထိုးေဖါက္၀င္ေရာက္၍ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ႔ဘူးသည္။ ထိုတပ္အတြင္း၌ပင္ ေစာထစခန္းမွ မကဒတ ေက်ာင္းသားတပ္ခြဲမႉးတဦးက်ဆံုးခဲ႔သည္၊ ထိုတပ္အတြင္း၌ က်ဆံုးသြားေသာ တပ္ခြဲမႉးေက်ာင္းသားရဲေဘာ္ကို ေျမျမဳပ္ႏွံသည့္အခါ ရန္သူတပ္မႉးကပင္လွ်င္ ဂုဏ္ယူအေလးျပဳျခင္းကို ခံခဲ့ရသည္၊ ဤမွ်ေလာက္ သတၱိရွိရွိ တိုက္ခုိက္ခဲ့သျဖင့္ ရန္သူ၏ေလးစားမႈကို ခံခဲ့ရျခင္းကို ထိုစခန္းရွိ မကဒတရဲေဘာ္မ်ားက အသက္ေပး၍ျပသခဲ့ၾကသည္။

သူသည္ေရွ႔တန္းက ျပန္ေရာက္လာတိုင္း က်ေနာ္ရွိရာသို႔ မၾကာခဏ ေရာက္လာတတ္သည္၊ က်ေနာ္သည္ သူ၏ ေရွ႔တန္းအေတြ႔အႀကံဳမ်ားကို က်ေနာ့္အား လိုလိုလားလား ရွင္းျပေလ့ရွိသည္၊ ေရွ႔လုပ္မည့္ အနာဂါတ္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္လည္း အၾကံဥာဏ္္ဖလွယ္ၾက၊ ေ၀ဖန္ၾကသည္၊ ႏွီးေႏွာၾကသည္၊ က်ေနာ့္၏ အက်င့္က သူမ်ား၏ အေတြ႔အႀကံဳ သင္ခန္းစာမ်ားအား နားေထာင္ျခင္းပင္ျဖစ္သည္၊ သူ၏ ေနရာမွာ က်ေနာ္ဆိုလွ်င္ မည္ကဲ့သို႔ အေကာင္အထည္ေဖၚမည္ သို႔မဟုတ္ ဘယ္လိုရင္ဆိုင္မည္ ဘယ္လို ေျဖရွင္းမည္နည္း၊ စဥ္းစားသံုးသပ္ေလ့ရွိျခင္းပင္၊ သူသည္ လူထုစည္းရုံေရးမႉးေကာင္းတေယာက္၊ အနာဂါတ္အတြက္ ေတာက္ေျပာင္လာမည့္ ၾကယ္တပြင့္၊ ရည္မွန္းခ်က္အင္မတန္မွ ႀကီးမားသူ လူထုလူေျမာက္ေရးအတြက္ လူထုအားစည္းရုံးႏိုင္ေရး အေျခခံေဒသခိုင္မာေရး လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးကို အေျခခံကာ လူထုကိုစည္းရုံး၊ ေက်းရြာကို အေျခခံ၊ ျမိဳ႔ျပကို ထိုးေဖါက္ဒီလို သူက၊ သူသည္ ေက်းရြာအတြင္း လူထုမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံကာ ဒူးတိုက္သည္၊ ျမိဳ႔ေနလူထု လူတန္းစားႏွင့္ထိေတြ႔သည္၊ ရန္သူကို ဘက္ေပါင္းစံု ေလ့လာသည္၊ မိမိရဲေဘာ္မ်ား၏ အေထြေထြ ကိစၥရပ္မ်ားကို ရင္၀ယ္သားကဲ့သို႔ ျပဳစုေဆာင္ရြက္သည္၊ မိမိအဖြဲ႔အစည္း၏ တိုးတက္ရာတိုးတက္ေၾကာင္း ကိစၥမ်ား ေခါင္းထဲတြင္ ဦးလည္မသုန္ အစီအရီရွိေနတတ္သည္၊ ေ၀ဖန္ျငင္းခုန္ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာ ေလ့ ရွိသည္။

ဤသို႔ႏွင့္ေရွ႔တန္းတြင္သာ လူထုလုပ္ငန္းႏွင့္ ေပ်ာ္ေမြ႔ေနတတ္ေသာ က်ေနာ္၏ သူငယ္ခ်င္းႀကီးသည္ ၁၉၉၃ခန္႔ တြင္ ေနာက္တႀကိမ္က်ေနာ္ ေတာင္ေပၚကျပန္ဆင္းလာေတာ႔ ေတြ႔ၾကျပန္သည့္ ထိုအခါ သူ႔ရုပ္သြင္ကို က်ေနာ္က စူးနစ္စြာၾကည့္ေနမိသည္၊ သူသည္ ေခ်ေဂြဗားရား ပံုစံေပါက္လာသည္ ႏႈတ္ခမ္းေမြး မုတ္ဆိတ္ေမႊးမ်ားက ထူလျပစ္ႏွင္႔ မသပ္ခပ္အား ထူးျခားသည္က ေဆးအိုးတံတလံုးကို ပါးစပ္တြင္ကိုက္၍ မီးညိွလိုက္ဖြာလိုက္ႏွင့္ သူစရုိက္တခုမွာမူ ေရာက္လာတိုင္း ေတာင္ၾကည့္ေျမာက္ၾကည့္ လုပ္ေလ့ရွိၿပီး က်ေနာ္ဆီမွ သူလုိျခင္သည့္ဟာမ်ားေတြ႔ပါက ဆြဲယူသြားသည္ မွာသူ႔အက်င့္၊ သူ႔၀သီ ေရွ႔တန္းတြင္ ပင္ပင္ပမ္းပမ္းရွိေသာ က်ေနာ္၏ သူငယ္ခ်င္းအတြက္ က်ေနာ္ကလည္း မၿငိဳျငင္မိေခ်။

ယခုတြင္လည္း က်ေနာ္နားေထာင္ေနသည့္ ေရဒီယိုတလံုးကို ရခ်င္သည္ဟုဆိုလာျပန္သည္၊ ရွားရွားပါးပါး ရထားေသာ ေရဒီယိုတလံုးသည္ သူ႔အတြက္ဆိုလွ်င္ က်ေနာ္မျငင္းႏိုင္ရွာ၊ ေဆးတံဖြာရင္း မ်က္လံုးကိုေမွးကာ ေရွ႔တန္း အေတြ႔အႀကံဳမ်ားကို ရွင္းျပေနျပန္သည္၊ က်ေနာ္က နားေထာင္သမားသက္သက္ ျပည္တြင္းသို႔ မည္ကဲ့သို႔မည္ပံု ၀င္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ မည္သို႔ရုပ္ဖ်က္၀င္ေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း၊ ရန္သူႏွင့္ မည္သို႔ထိပ္တိုက္ေတြ႔ခဲ၍ မည္သို႔လွည့္ဖ်ားခဲ့ရေၾကာင္း၊ သူရွင္းျပခဲ့ေသာ ထိုအေၾကာင္းဤအေၾကာင္းမ်ားသည္ က်ေနာ့္အတြက္၊ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္၊ မိခင္အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ ႀကီးမားေသာ အေတြ႔အႀကံဳမ်ားပင္ျဖစ္သည္ မဟုတ္ပါလား ဒါ .. ေဟာလီး၀ုဒ္က ရုိက္သည္႔ ဇာတ္လမ္းတပုဒ္ မဟုတ္ သူက လူထုလမ္းစဥ္၊ လူထုအာဏာကို စြဲျမဲစြာ ကိုင္စြဲထားသျဖင့္ လူထုအေပၚ၌ ယံုၾကည္မႈႀကီးမားကာ ေပ်ာ္၀င္ျခင္းသက္သက္၊ လူထုသည္ ေရ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားသည္ ငါး ဆိုသည့္ အေတြးအေခၚေပၚအေျခခံ၍ လက္ေတြ႔က်င့္သံုးသူ။

ထိုရက္က က်ေနာ့္ကို ေဆြးေႏြးလာသည္ သူၿမိဳ႔တြင္းသို႔ ျပန္၍ ၀င္ေရာက္ ထိုးေဖါက္စည္းရုံးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း။ အစီအစဥ္ မ်ားက မည္သို႔ျဖစ္ေၾကာင္း က်ေနာ့္အား ယံုၾကည္စိတ္ခ်စြာ ဖြင့္ထုတ္တိုင္ပင္လာသည္၊ သူၿမိဳ႔ကို၀င္သည့္အႀကိမ္ စိပ္လာမိေၾကာင္း က်ေနာ္ သတိထားမိသည္၊ စိုးရိမ္စိတ္၀င္လာေသာက်ေနာ္က ဤကဲ့သို႔ အႀကံေပးမိသည္၊ လူထုစည္းရုံးရာတြင္ အဓိက တပ္ဦးမကၽြံေရးႏွင့္ လူထုေနာက္ၿမီးဆြဲမျဖစ္ေရးကို ရွင္းျပေတာ့ သူက ေလးနက္စြာစဥ္းစားေတြးေနသည္၊ က်ေနာ္က ဆက္လက္၍ လူထုအဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးတဲ့အခါ အတင္းထိုးၿပီးဆြဲေခၚရင္ ဆင္ကန္းေတာတိုးျဖစ္ျပီး ကိုယ္ႀကီးပဲက်န္ျပီး လူထ ေနာက္ခ်န္ေနခဲ့ လိမ့္မယ္၊ လူထုရဲ႔ေရခ်ိန္၊ ရန္သူအေပၚထားတဲ့ သေဘာထားကိုၾကည့္ၿပီး လုပ္ငန္းစဥ္ခ် လုပ္ရမယ္၊ ေနာက္တခု အေရးႀကီးတာက လူထုေနာက္ျမီးဆြဲမျဖစ္ေရးဘဲ ဆိုလိုတာက လူထုေျပာသမွ် လူထုခိုင္းသမွ် လူထုေနာက္ကေန တရြတ္တိုက္မလိုက္မိဖို႔ အေရးႀကီးေၾကာင္းေျပာေတာ့ သူက ေခါင္းတဆတ္ဆတ္ၿငိမ့္ကာ ၿငိမ္ၿပီးနားေထာင္ေနခဲ့သည္၊ တခုလံုး အတိုင္းအတာရ လူထုကိုမွီခို၊ လူထုၾကားမွာေန၊ လူထုကိုေလးစားရမယ္ ဒီအေျခခံေပၚမွာ လူထုကို တစံုတခု အတိုင္းအတာရ ယံုၾကည္ရမယ္ ဒါေပမဲ့ တခုခ်င္း အတုိင္းအတာရ ေတာ္လွန္ေရးသတိ အျမဲရွိေနရမယ္၊ အျမဲတမ္းသံသယႀကီးဖို႔ေတာ႔ မဟုတ္ဘူး တဦးခ်င္းဆီကို သတိထားေနရမယ္ ဆိုတာကလည္း လူထုဆိုတာက အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတယ္ ဥပမာကြာ … စီးပြားေရးအေျခခံေပၚမွာ မူတည္ၿပီး သူတို႔အေတြးအေခၚကလည္း ေျပာင္းလဲတတ္တယ္ဟု ဤကဲ့သို႔ အၾကံေပးေတာ့ သူကျငင္းခ်က္မထုတ္ခဲ့ ခါတိုင္းဆိုလွ်င္ က်ေနာ္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ အေတြးအေခၚမ်ားကို ေဖၚထုတ္ရင္း အေျဖမွန္ကို မရ ရေအာင္ရွာေလ့ရွိသူ။

လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး အေပၚတြင္ သူမည္မွ် မာနႀကီးေၾကာင္း ထိုရက္က သိလုိက္ရသည္၊ ထိုရက္ တရက္----။ သူႏွင့္ က်ေနာ္ မာနယ္ပေလာသို႔ ကိစၥတခုျဖင္႔ သြားၾကသည္၊ သူ႔စခန္းမွေန၍ စက္ေလွႀကံဳျဖင့္ လိုက္သြားၾကရာ မယ္နယ္ပေလာသို႔ ေရာက္သည္၊ ထိုစဥ္ သူက ေပ်ာက္က်ားယူနီေဖါင္းႏွင့္ ဦးထုပ္ေတာ့မပါ မာနယ္ပေလာေရာက္တိုင္း ေက်ာင္းသားဘ၀က ပါလာသည့္အက်င့္က မေပ်ာက္ ထိုအက်င့္က လဘက္ရည္ဆိုင္ ထိုင္သည့္အက်င့္ "လာ … လဘက္ရည္ဆိုင္ထိုင္မယ္ ကြာ" ဟုဆိုသျဖင္႔ "ဘယ္ဆိုင္ထိုင္မွာလဲ" ဟုက်ေနာ္က ေမးသည္ ထိုစဥ္က မာနယ္ပေလာတြင္ လဘက္ရည္ဆိုင္ သံုးေလးဆိုင္ ရွိသည္၊ "ဟုိဘက္ကြာ" အန္အယ္လ္ဒီဘက္သြားရင္း ကဗ်ာဆရာပန္းခက္ဆိုင္မွာ ထိုင္ရေအာင္ဟု ဆိုလာသည္၊ က်ေနာ္က မျငင္းမိ၊ ခ်စ္သူငယ္ခ်င္း သြားရာေနာက္သို႔ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ လိုက္ေလ့ရွိသူ မိတ္ေဆြမ်ားကို သံေယာဇဥ္ႀကီးသူူ ခ်ဳိစိမ့္မရွိ၊ ဖန္ခ်ဳိမရွိ ေသာဆိုင္၌ သူႏွင့္က်ေနာ္ ေကာ္ဖီမွာေသာက္ၾကသည္၊ ထံုးစံအတိုင္း သူ၏ စိတ္အစဥ္တြင္ လႊမ္းမိုးေနေသာ လူထုစည္းရုံေရး လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ဘ၀အေၾကာင္းမ်ားကိုသာ က်ေနာ့္ကို တတြင္တြင္ ေျပာေနသည္၊ ထိုစဥ္က ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုႀကီးက ပူပူေႏြးေႏြးၿပီးခါစ ေတာခိုလာသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ား ကလည္း လက္နက္ျဖင့္ လူအင္အားျဖင့္ တြန္းလွန္တိုက္ခိုက္ၿပီး အျမန္ဆံုးေအာင္ပြဲရရန္ စိတ္အားထက္သက္ ေနၾကသည့္အခ်ိန္ ေတာ္လွန္ေရးကိုလည္း အခ်ိန္တိုအတြင္းၿပီးမည္ဟု ယံုၾကည္ေနၾကသည္၊ တိုက္ခုိက္ေရး စိတ္ဓါတ္္အရွိန္အဟုန္ ျမင့္မားေနသည့္အခ်ိန္၊ ထိုစဥ္ ျပည္တြင္းပါတီတခုမွ ေတာခိုလာသည့္ ေက်ာင္းသားသံုးဦး လဘက္ရည္ဆိုင္ထဲသို႔ ၀င္လာၾကသည္၊ က်ေနာ္တို႔၏ လက္ေမာင္း၌ တပ္ထားေသာ ဘက္တံဆိပ္ကိုၾကည့္ကာ သူတို႔ကို သူတို႔ ့မိတ္ဆက္ျပီး က်ေနာ္တို႔ ၀ိုင္းထဲသို႔ ပူးေပါင္းလာၾကသည္၊ က်ေနာ္တို႔ ကလည္းသူတို႔ကို ေလးစားစြာ ဖိတ္မႏၱကျပဳသည္၊ က်ေနာ္႔ သူငယ္ခ်င္းက သူတို႔ကို အကဲခတ္ေလ့လာေနသည္၊ စကားသံမ်ားက တိတ္ဆိတ္လွ်က္ ထိုအရပ္ရွည္ရွည္ ပိန္ပိန္သြယ္သြယ္ ထိုပါတီလူငယ္က စကားစလာသည္၊ က်ေနာ္တို႔ ဆိတ္ၿငိမ္စြာ နားေထာင္ေနၾကသည္၊ ထိုလူငယ္က ျပည္တြင္းတြင္ သူ မည္သို႔မည္ပံု ထိုးေဖါက္လႈပ္ရွားခဲ႔ေၾကာင္း၊ ပါတီကို လူဦးေရမ်ားမ်ားရေအာင္ ္မည္ကဲ့သို႔ၾကံေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း ပါတီအေတြ႔အႀကံဳမ်ားကို အာေဘာင္ အာရင္းသန္သန္ျဖင့္ က်ေနာ္တို႔ကို ရွင္းျပလာသည္၊ က်ေနာ္ႏွင့္ သူကလည္း အေတြ႔အႀကံဳယူေနၾကသည္၊ စကား၀ိုင္းက အခ်ိန္ၾကာလာသည္၊

သူလည္းအရွိန္ေတာ္ေတာ္ရလာသည္၊ ေျပာပါမ်ားသျဖင့္ ပါးစပ္ကအျမဳပ္တစီစီျဖစ္ေတာ႔ မလိုလို ဘယ္လိုလုပ္သည္ထက္ သူက သူမ်ားထက္ဘယ္လိုပိုလုပ္ ႏိုင္ေၾကာင္းကို ၾကြားလံုး ေထ႔လံုး သန္သန္ျဖင့္ေျပာလာသည္၊ သူကဘယ္လိုခ်လိုက္ေၾကာင္း။ သူ႔ေၾကာင့္ ဘယ္လိုျဖစ္သြား ေၾကာင္းစသည္ျဖင့္ ေျပာလာေတာ့ က်ေနာ္က နားၾကားျပင္း ကပ္ခ်င္ခ်င္ျဖစ္လာသည္၊ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္းကို ၾကည့္ေတာ့ သူ စိတ္အခ်ဥ္ေပါက္ေနပံုရသည္၊ က်ေနာ္၏ ေပါင္ကို သူက တခ်က္ကုတ္ၿပီး အခ်က္ျပလိုက္သျဖင္႔ က်ေနာ္ သတိထားမိလိုက္သည္၊ သူေျပာေတာ့မည္၊ သူေျပာမည့္စကားမ်ားကုိ က်ေနာ္က ေစာင္႔စားယင္း အျမဳပ္ထေနေသာ ထိုပါတီရဲေဘာ္ေလးကို ၾကည့္လိုက္စဥ္ သူက … ခင္ဗ်ားေျပာတာေကာင္းပါတယ္၊ ဗဟုသုတရတာေပါ့ဗ်ာ … ခင္ဗ်ားတို႔လိုေတာ ၿမိဳ႔ေပၚႏိုင္ငံေရးပါတီ အေတြ႔အႀကံဳကေတာ့ က်ေနာ္တို႔အားနည္း ပါတယ္ … ဒါေပမဲ့ဟု အစခ်ီက သူက ေရပက္အ၀င္မခံ ဆက္တိုက္ ေျပာေလေတာ့ ထိုပါတီလူငယ္ေလးမွာ ပါးစပ္ အေဟာင္းသား သူေျပာလုိက္သည္ကား သူတိုက္ခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားအေၾကာင္း မာနယ္ပေလာ ခံစစ္တိုက္ပြဲမ်ားအေၾကာင္း၊ မည္မွ်အခ်ိန္ ၾကာသည္ မသိေတာ႔ႏိုင္ က်ေနာ္က သူ႔ ေပါင္ကို ကုတ္လိုက္သည္၊ သူသည္ဂရုမစိုက္ ေျပာျမဲေျပာ ေဟာျမဲေဟာ ဆဲပင္ ၾကာေတာ့ ထိုပါတီရဲေဘာ္မ်ားက ကုတ္ကုတ္ ႏွင့္ ထျပန္သြားေတာ႔မွ သူက ရယ္က်ဲက်ဲႏွင့္ က်ေနာ္႔အား ေဟ့ေကာင္ မင္းသိတယ္မဟုတ္လား ငါက သူတို႔မလိုက္ႏိုင္တဲ့မမွီတဲ့ အာဂ်င္ဒါနဲ႔ ေဆြးေႏြး လိုက္တာေလ၊ ဒီေတာ႔ ၀င္ၿပီးေဆြးေႏြးလို႔ မရေတာ့ဘူး သိၿပီလား ေျပာသည္ကို က်ေနာ္ကေတာ႔ ေကာင္းေလစြဟု ေျပာယံုမွတပါး အျခားမရွိပါ၊ ၾကည္႔ေလ … သူက အဲဒီလို မာေက်ာေက်ာ ဂြ်တ္ဆတ္ဆတ္၊ ခပ္ရြဲ႔ရြဲ႔ ခပ္ေစာင္းေစာင္းလူမ်ဳိး ထိုစဥ္ က်ေနာ္က ထိုပါတီလူငယ္မ်ားကို အားနာမိေနသည္။

ဘန္ေကာက္၌ ရဲအဖမ္းခံရစဥ္ က်ေနာ္တို႔အား ႏွစ္ေယာက္တြဲလက္ထိပ္ခတ္၍ အိုင္တီစီ (လ.၀.က) အက်ဥ္းစခန္း သို႔အပို႔ခံရသည္၊ က်ေနာ္၏ ေရွ႔၌ရွိေသာ သူက ထိုင္းပုလိပ္ကို ဂ်စ္ကန္ကန္မႈံေတေတႏွင့္ ၾကည့္ေနသျဖင့္ ထိုပုလိပ္က သူ႔ကိုၾကည့္ရေကာင္း မလားဆိုကာ လူအမ်ားၾကား၌ ၀ါးလံုးထိုးေျပးလာၿပီးသူကို ထိုးမည့္ဟန္ျဖင့္ ျခိမ္းေျခာက္သည္ကို သူကလည္း ျပန္ခံခ်ရန္ျပင္ဆင္သည္ အားလံုးက ေျပာမွသူက ျငိမ္သြားသည္၊ အဲဒီလို ဆတ္ဆတ္အထိမခံ၊ အေၾကာမခံသည့္ လူမ်ဳိး၊ ေထာင္ထဲတြင္လည္း ရဲက နာမည္ေမးသည္၊ သူက သူနာမည္ကို "အေဖ" ဟုေျပာသည္၊ ရဲကနာမည္ကို အက်ယ္ႀကီးေအာ္ေခၚ၍ အေဖ--အေဖ--အေဖ ဟုဆိုေတာ႔ သူကမၾကားျခင္ေယာင္ေဆာင္ေနခဲ့သည္၊ ေဟ့ေကာင္ မင္းေပးထားတဲ့နာမည္ မဟုတ္လားေမးေတာ့ သူၾကာၾကာေခၚေနရေအာင္ ငါမၾကားခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတာ ဟုေျဖကာ ၾကာေတာ့မွ အေဖ … "ေဟ" ဆိုေသာ အာလုပ္သံျဖင္႔ အသံထြက္လာသျဖင့္ အခ်ဳပ္ကား၌ ေရာက္ေနေသာ က်ေနာ္တို႔ တေသာေသာ တ၀ါး၀ါးျဖင့္ ပြဲက်ခဲ့ရသည္၊ သူက အဲဒီလို ရြတ္သည္၊ရြဲ႔သည္၊ဂ်စ္သည္ ထိုင္းပုလိပ္ဆိုလွ်င္ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာင္းသားမ်ားက သိပ္ၿပီးဂရုစိုက္ေလ့မရွိ။။ ေမာင္ေက်ာင္းတို႔၏ ဒါဏ္ကိုလည္းသူတို႔ ေတာ္ေတာ္ ခံရသည္၊

၁၉၉၄ေနာက္ပိုင္းက်ေနာ္ႏွင့္ သူမဆံုျဖစ္ၾကေတာ့၊ မဆံုျဖစ္ၾကေသာ္လည္း သူအေၾကာင္းကို ေမးျမဲ၊ စံုစမ္းဆဲ၊ ေရွ႔တန္းေရာက္ေနသည့္အေၾကာင္း၊ လူထုစည္းရုံးေရးကို တစိုက္မတ္မတ္လုပ္ေနေၾကာင္းကိုသာ ျပန္၍ၾကားရသည္၊ အေသးစိတ္ကိုေတာ့ မသိခဲ့ရ။ ေနာက္ေတာ့ သူအဖမ္းခံရသည္ဟု ၾကားလိုက္ရသည္၊ ထိုသတင္း ကိုက်ေနာ္မယံုၾကည္၊ သူ … က်ေနာ္ႏွင့္အတူ ေတာ္လွန္ေရးမွာရွိေနသည္ဟု ယံုၾကည္ေနဆဲ၊ ထိုသတင္းၾကားစဥ္က က်ေနာ္ နားထဲ သံေရပူေတြ ျဖတ္စီးဆင္းသြားသလို ုခံစားမိလိုက္သည္၊ မျဖစ္ပါေစနဲ႔ မဟုတ္ပါေစနဲ႔ဟု အခါခါဆုေတာင္းမိသည္၊ သတင္းက အမွန္ျဖစ္ေတာ့ က်ေနာ္ယူႀကံဳးမရေၾကကြဲရသည္၊ သူသည္ ေရွ႔တန္းသို႔ လူထုစည္းရုံေရးလုပ္ငန္းအတြက္ ရြာစဥ္ရြာႏွံ႔အပင္ပန္းခံ၍ လွည့္လည္သြားလာကာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ရြာသားတဦးကို ေခၚကာ သူ႔ လုပ္ငန္း အတြက္ လမ္းျပအျဖစ္တာ၀န္ေပးခဲ့ရာမွ ရြာသားစည္းေပါက္ကာ သတင္းေပးသျဖင္႔ သူသည္ ေတာင္ငူအနီးနားရွိ ရြာတရြာတြင္ အိမ္တအိမ္၌ နားေနစဥ္ စစ္ေခြးမ်ားကို သူေနသည့္အိမ္ကို အင္အားအျပည့္ႏွင့္ ပိတ္ဆို႔လုိက္ေၾကာင္း သူ႔တြင္ ကိုင္ေနၾက ေအေကတလက္ပါသည္၊ သို႔ေသာ္သူခံမပစ္ခဲ့ ခံပစ္ပါက အိမ္တြင္ရွိေနေသာ မဆိုင္သူ မိသားစုမ်ား အားလံုး ေသနတ္က်ည္ဆံသင္႔ ေသဆံုးၾကမည့္အေရးကို သူသိသည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ သူက ထိုေနရာမွလြတ္ေျမာက္ရန္ အားထုတ္ေတာ့သည္၊ ထိုအိမ္ေပၚမွေန၍ အိမ္ေအာက္သို႔ခုန္ခ်သည္၊ ထိုစဥ္ေအာက္၌ ရွိေသာ ၀ဲစားေခြးတပ္က အိမ္ေအာက္တြင္ရွိေသာ လွည္းကိုေထာက္သည့္ လွည္းေဒါက္ႏွင့္ သူ႔ ေခါင္းကိုရုိက္ခြဲၿပီး ေတာင္ငူေထာင္သို႔ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ သြားခဲ့သည္၊သူယံုၾကည္ေသာ သူ၏လမ္းမွာ သူကိုသစၥာေဖါက္ကာ သူေနသည့္ေနရာသို႔ လက္ညိွဳးထိုးျပခဲ့ေလသည္၊ ထိုေတာင္ငူ စစ္ေၾကာေရးစခန္းတြင္ သူကို ဘ၀ပ်က္ေအာင္ ႏွိပ္စက္နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ ႏွိပ္စက္ၾကသည္၊ သူကိုစစ္ေၾကာေရး၀င္စဥ္သူသည္ ဗမာစကားကို တလံုးမွပင္မေျပာေတာ့၊ အဂၤလိပ္လိုသာေျပာသည္၊ စစ္ေၾကာေရး၀င္သည့္ ရဲေဘာ္မ်ားသည္ အခက္ေတြ႔လာကာ အဂၤလိပ္စကားေျပာတတ္သည့္ ဗိုလ္မႉးတေယာက္ကို ေခၚ၍ စစ္ေၾကာခဲ့ရသည္ဟု သိရသည္၊ ထိုမွ်ပင္ စိတ္ဓါတ္ခိုင္က်ဥ္စြာ စစ္အစိုးရအား ရသေလာက္ အညိႈအျငင္ ေပးသြားႏိုင္သည္႔ ရင္ဘတ္ထဲက ရဲေဘာ္ႀကီး ထိုအက်ဥ္းစခန္းမွာပင္လွ်င္ က်ေနာ္၏ ရဲေဘာ္ႀကီးက်ဆံုးခဲ့ရသည္၊ သူသည္ သူရဲေကာင္းပီသစြာ က်ဆံုးခဲ့သည္၊ သူယံုၾကည္သည့္ လူထုကို အသက္ႏွင့္လဲ၍ ကာကြယ္ေပးခဲ့ႏိုင္သည္၊ သူရဲေကာင္းစိတ္ဓါတ္ႏွင့္ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔တိုက္ပြဲ ၀င္သြားခဲ့ေသာ ရဲေဘာ္ႀကီးဆန္းလင္း ေကာင္းရာသုဂတိ လားပါေစ။

လာမဲ႔ႏွစ္ ၂၀၀၈ အတြက္ မကဒတမွထုတ္ေ၀ေသာ ျပကၡဒိန္ရသည္၊ က်ေနာ္႔ သူငယ္ခ်င္းသည္ ျမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းၾကား၌ ေရာက္ေနသည္၊ ျမက္ခင္းစိမ္းစိမ္းၾကားကို ေက်ာ္ျဖတ္၍ ပိန္းပိတ္မဲေမွာင္ေနေသာ စနစ္မ်ားရွိရာ ျမန္မာျပည္အတြင္းရွိ စစ္အာဏာရွင္မ်ားကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ရန္ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ တပ္ရင္း၂၀၈၊ ၂၀၉၊ တပ္ရင္း ၂၁၀၊ ပါ၀င္ေသာ စစ္ေၾကာင္းမ်ားက ခ်ီတက္ေတာ္လွန္တိုက္ခုိက္ေတာ့မည္၊ အခ်ိန္တိုင္း အခ်ိန္တိုင္းသူသည္ က်ေနာ္႔္လႊမ္းမိုးေနဆဲ၊ သူသည္ က်ေနာ္ ႏွင့္ အတူရွိေနဆဲ၊ ျပကၡဒိန္ကို ေသေသခ်ာခ်ာ က်ေနာ္ၾကည္႔ေတာ႔ သူ႔ကၾကည့္ေနသည္႔ႏွယ္၊ ေစ့ေစ့ၾကည့္သည္၊ စူးစိုက္ၾကည့္သည္၊ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ယူနီေဖါင္းႏွင့္ သူ … ရီေနသည္၊ ေနာက္ သူ …ျပံဳးေနသည္၊ ၿပီးေတာ့ …. ။ သူ႔ ကာဘိုင္ေသနတ္ သည္ မိုးေပၚသို႔ေထာင္လွ်က္ … ေမာင္းတင္လွ်က္ …. ။ သူ႔ ၀ိညာဥ္သည္လည္း …. ဒီမိုကေရစီ စနစ္ဆီသို႔ ေဒါင္းတင္ ေမာင္းတင္လွ်က္ ……. ရွိေနမည္သာ။ ။

( ဆန္းလင္းႏွင့္ တပ္ရင္း(၂၁၀)မွ ေရွ႔တန္းတေနရာတြင္ က်ဆံုးသြားေသာ ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ မကဒတရဲေဘာ္မ်ား အားလံုးကို ဂုဏ္ျပဳဦးညြတ္ အေလးျပဳလွ်က္။ )

သားခ်စ္ ( ဟစ္တိုင္ )
(ဟစ္တုိင္အြန္လုိင္းမဂၢဇင္းမွ ကူးယူေဖာ္ျပသည္)